Πώς υποκινείτε την ανταγωνιστικότητα και πώς συνδέεται η τοπική καινοτομία με την παγκόσμια κατάταξη μιας χώρας; Αυτό ήταν το επίκεντρο ενός πρόσφατου συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, το οποίο συγκέντρωσε εκπροσώπους από τους τομείς του ακαδημαϊκού κόσμου, των επιχειρήσεων, της πολιτικής, της οικονομίας και της επιστήμης για να συζητήσουν πρωτοβουλίες και στρατηγικές για την προώθηση της καινοτομίας. Όλοι ήταν μέλη της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Συμβουλίων Ανταγωνιστικότητας (GFCC), ενός δικτύου ηγετών και οργανισμών από όλο τον κόσμο που δεσμεύονται για την ανταγωνιστικότητα και τη διάχυσή της στην κοινωνική ευημερία.
Η GFCC απηύθυνε έκκληση για δράση, προτρέποντας τους εθνικούς φορείς πολιτικής να χαράξουν στρατηγικές για την υποστήριξη της καινοτομίας και του οικονομικού μετασχηματισμού. Κάλεσε επίσης τους περιφερειακούς και τοπικούς ενδιαφερόμενους να συγκεντρώσουν ομάδες ηγετών με στόχο την επιδίωξη παρόμοιων στόχων. Οι συμμετέχοντες στο συνέδριο επισκέφτηκαν εν τω μεταξύ τη βορειοδυτική πόλη των Ιωαννίνων, η οποία έχει διαπρέψει ως κορυφαίο κέντρο καινοτομίας πανελλαδικά σε συνεργασία με το τοπικό πανεπιστήμιο και τον ιδιωτικό τομέα.
Ξεκινώντας με την κατανόηση της πραγματικότητας στο έδαφος και έναν οδικό χάρτη για μελλοντική ανάπτυξη, η GFCC είπε ότι υπάρχει ανάγκη να χρησιμοποιηθούν όλοι οι διαθέσιμοι πόροι, να ενθαρρυνθεί η επιχειρηματικότητα, να αξιοποιηθούν οι υποδομές, να καλλιεργηθεί μια καινοτόμος δεξαμενή ταλέντων, να επικεντρωθεί σε βιομηχανίες υψηλής προστιθέμενης αξίας και την ποιότητα ζωής και, τέλος, την τοποθέτηση των περιφερειακών δυνατοτήτων κάποιου στην παγκόσμια σκηνή.
Στο συνέδριο συμμετείχαν πολλοί ηγέτες της τοπικής αγοράς και η συζήτηση στράφηκε φυσικά στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Στο συνέδριο αναφέρθηκε η θεαματική βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της χώρας, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Μονάδας Οικονομικής Πληροφόρησης (EIU), αλλά και για την ανάγκη παραμονής στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης της διαμόρφωσης ενός ευνοϊκότερου θεσμικού και νομικού πλαισίου για την πρακτική εφαρμογή και εμπορευματοποίηση της καινοτομίας.
Όπως επισημαίνει η Deborah L. Wince-Smith, πρόεδρος της GFCC και Διευθύνων Σύμβουλος του Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας των Η.Π.Α., αν και η Ελλάδα έχει μεγάλες δυνατότητες, εξακολουθούν να υπάρχουν ελλείψεις όσον αφορά τη σύνδεση της έρευνας και των επιχειρήσεων, και υπάρχει άφθονο περιθώριο για την ενίσχυση της εξωτερικής εμβέλειας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
Η απελευθέρωση της επιχειρηματικότητας από τη γραφειοκρατία είναι ακόμα άπιαστη. Ταυτόχρονα, υπάρχει ανάγκη μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος και της εκπαίδευσης, ώστε να μπορεί να καλλιεργήσει την κριτική σκέψη και τις δεξιότητες που χρειάζονται το ανθρώπινο δυναμικό ως τον πιο ουσιαστικό παράγοντα για την οικονομική ανάπτυξη στις ανεπτυγμένες οικονομίες.
Οι αλλαγές που προωθεί η συντηρητική κυβέρνηση είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, η επιτόπια πραγματικότητα σε Ιωάννινα, Θεσσαλονίκη και Αθήνα δείχνει ελλείψεις δεξιοτήτων στους τομείς που απαιτούν οι νέοι κόμβοι καινοτομίας και οι επιχειρήσεις.
Χρειαζόμαστε τη συμμετοχή του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα και την ουσιαστική συμβολή των πανεπιστημίων και των παραγωγικών φορέων για την κατάρτιση του υπάρχοντος ανθρώπινου δυναμικού, ώστε να μπορέσουμε ως κοινωνία να επωφεληθούμε από τις ευκαιρίες που έφερε η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση.