Μία από τις κυρίαρχες τάσεις αυτής της ήδη επιτυχημένης θεατρικής σεζόν είναι η ελκυστικότητα των ελληνικών έργων. Θεατρικά έργα νέων και καθιερωμένων συγγραφέων, κάθε λωρίδας και στυλ, βασισμένα σε μυθιστορήματα, αφηγήσεις, μαρτυρίες, συνθέσεις και μονολόγους, πουλούν θέσεις σε μεγάλα και μικρά θέατρα.
Αν υπάρχει ένα άτομο που έχει το δάχτυλο στον σφυγμό, αυτός είναι η Ειρήνη Μουντράκη. Ο υπεύθυνος των τμημάτων δραματουργίας, βιβλιοθήκης, αρχείου και διεθνών σχέσεων του Εθνικού Θεάτρου, δημιουργός του Greek Play Project – πρωτοβουλία για τη μελέτη, ενίσχυση και προβολή της τοπικής σκηνής – και καθηγητής θεατρικών σπουδών σε μεταπτυχιακό στα πανεπιστήμια Αθηνών και Θεσσαλονίκη, η Μουντράκη λέει ότι η άνθηση του ελληνικού θεάτρου δεν είναι νέα αλλά εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια.
«Είδαμε ένα είδος καλλιτέχνη «πολλαπλών χρήσεων» να αναδύεται κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και μετά την επιβολή των capital controls. καλλιτέχνες που γράφουν το δικό τους έργο, το σκηνοθετούν, παίζουν σε αυτό και μερικές φορές κάνουν ακόμη και τη μουσική και τα σκηνικά», λέει.
Η Μουντράκη πιστεύει ότι τα εργαστήρια δημιουργικής γραφής που διοργανώθηκαν από διάφορα ιδρύματα συνέβαλαν επίσης καθοριστικά στην απελευθέρωση νέων ταλέντων και την οδήγησή τους στο θέατρο. «Υπάρχει αποτέλεσμα, νέα δουλειά, πολλά από τα οποία προέρχονται από τη διαδικασία της μάθησης και παρουσιάζονται ημιτελή ή ημιτελή», λέει.
Το Greek Play Project γεννήθηκε από την ανάγκη να μιλήσει στον κόσμο για τη νέα αναγέννηση στην τοπική θεατρική σκηνή και τα αποτελέσματα ήταν ήδη ενθαρρυντικά, ιδιαίτερα από την παρουσίαση σύγχρονων ελληνικών έργων στη Νέα Υόρκη που ανέβηκαν στα αγγλικά και συνεχίστηκαν. να εκδοθεί σε μετάφραση.
Τα έργα που ξεχώρισαν την τελευταία δεκαετία, σημειώνει, είναι εκείνα που «καταφέρνουν να διεισδύσουν στον πυρήνα της ανθρωπότητας, που δεν ηθικολογούν».
Η διαφορετικότητα, τα θέματα φύλου και το κίνημα #MeToo είναι μερικά από τα βασικά μοτίβα, «γιατί είναι ζητήματα που τότε, τώρα βγαίνουμε από την κρίση. Η παγκοσμιοποίηση και όλα αυτά που μας συμβαίνουν δημιουργούν ενδιαφέρον υλικό για νέους συγγραφείς και έχουν τα εργαλεία για να το κάνουν, πολλά εργαστήρια δημιουργικής γραφής που μπορούν να βοηθήσουν», προσθέτει.
«Οι προηγούμενες γενιές είχαν την κληρονομιά των μεγάλων. Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, ο Δημήτρης Κεχαΐδης, η Λούλα Αναγνωστάκη και ο Γιώργος Σκούρτης ήταν master class από μόνα τους, όπως και τα έργα τους», λέει ο θεατρικός συγγραφέας.
Ο Κατσικονούρης, του οποίου το έργο «Γάλα» το 2003 αποτέλεσε ορόσημο για το ελληνικό θέατρο και τεράστια επιρροή στους νεότερους θεατρικούς συγγραφείς, διδάσκει ο ίδιος ένα από αυτά τα μαθήματα δημιουργικής γραφής, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και βλέπει υψηλά πρότυπα και δίψα για μάθηση στους μαθητές του. . Αυτή τη σεζόν θα τον δούμε και να σκηνοθετεί στο θέατρο 104 τη «Σκήτη Κοροειδή» του Νίκου Δημητρόπουλου. «Το γράψιμο είναι μια μορφή σκηνοθεσίας και η σκηνοθεσία είναι μια μορφή γραφής», σχολιάζει.
Ο Νίκος Διαμαντής είναι σκηνοθέτης και πρόεδρος της επιτροπής του Υπουργείου Πολιτισμού για το ετήσιο Κρατικό Βραβείο Θεατρικών Συγγραφέων. Διαβάζει περίπου εκατό θεατρικά έργα το χρόνο και λέει ότι η νέα γενιά είναι πολύ πιο δυναμική ως αποτέλεσμα των εξελίξεων τα τελευταία 20 χρόνια. Η οικονομική κρίση, λέει, δημιούργησε ένα «ισχυρό υπαρξιακό και αυτοαναφορικό ρεύμα σε θέματα όπως η αμφισβήτηση της σεξουαλικής ταυτότητας, της οικογένειας και της θέσης του ατόμου στην κοινωνία. Οι σημερινοί 20χρονοι ανησυχούν για το πού και πώς θα ζήσουν, πώς θα βρουν κάποιον να κάνουν σεξ, πού θα βγουν το βράδυ και άλλες τέτοιες ερωτήσεις. Είναι ανάγκες που καταγράφονται εύκολα στα social media και επεκτείνονται μέχρι το θέατρο και τους εναλλακτικούς χώρους, που πολλαπλασιάζονται», λέει.
Ο Δημητρόπουλος σημειώνει επίσης την επαναστατική επίδραση στη γλώσσα στο ελληνικό θέατρο από την ακατέργαστη γαλβανιζέ ταινία του Γιάννη Οικονομίδη «Matchbox» το 2002 και τη σκηνική διασκευή της από την ομάδα 90°C, καθώς και το γλωσσικό ύφος της Λένας Κιτσοπούλου. «Χρησιμοποιούσαν πτυχές της καθημερινής ομιλίας που είχαν εκδιωχθεί από το θέατρο, όπως οι βρισιές και η αυτόματη επανάληψη της. Έστειλε σοκ που ξύπνησε το θέατρο».