Το ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε την Παρασκευή νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση της υπηρεσίας πληροφοριών της χώρας (ΕΥΠ) και την απαγόρευση της πώλησης spyware, καθώς η κυβέρνηση προσπαθεί να μετριάσει τον αντίκτυπο ενός σκανδάλου υποκλοπών τηλεφώνων που εξακολουθεί να ερευνάται.
Το νομοσχέδιο εγκρίθηκε μόνο από τους κυβερνώντες Συντηρητικούς (156 ψήφους) με ονομαστική ψηφοφορία ενώ όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης το καταψήφισαν (142 ψήφοι). Το αίτημα για ονομαστική ψηφοφορία έγινε από την αξιωματική αντιπολίτευση ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και ΚΚΕ.
Η υπόθεση έχει αναζωπυρώσει τη συντηρητική κυβέρνηση που αντιμετωπίζει εκλογές το 2023. Προέκυψε τον Αύγουστο όταν ο Νίκος Ανδρουλάκης, αρχηγός του σοσιαλιστικού κόμματος ΠΑΣΟΚ, του τρίτου μεγαλύτερου στην Ελλάδα, είπε ότι η ΕΥΠ άκουσε τις συνομιλίες του το 2021.
Λίγες ημέρες νωρίτερα, υπέβαλε μήνυση στους εισαγγελείς για απόπειρα παραβίασης του κινητού του τηλεφώνου με λογισμικό παρακολούθησης.
Το νομοσχέδιο ποινικοποιεί την πώληση ή κατοχή spyware και καθιστά την ιδιωτική χρήση spyware κακούργημα από πλημμέλημα, που τιμωρείται με φυλάκιση έως και 10 ετών. Συστήνει επίσης ακαδημία αντιπληροφοριών για την εκπαίδευση του προσωπικού της ΕΥΠ και μονάδα διερεύνησης περιπτώσεων παράβασης καθήκοντος.
Μόνο η ΕΥΠ και η αντιτρομοκρατική μπορούν να ζητήσουν την έγκριση του εισαγγελέα για την παρακολούθηση ατόμων για μια σειρά από εγκλήματα που καθορίζονται στο νομοσχέδιο και ένας δεύτερος εισαγγελέας πρέπει να υπογράψει το αίτημα.
Οι πολιτικοί μπορούν να παρακολουθούνται μόνο για λόγους εθνικής ασφάλειας και ο πρόεδρος του κοινοβουλίου πρέπει επίσης να εγκρίνει τέτοια αιτήματα. Όσοι επηρεάζονται μπορούν να ενημερωθούν για την παρακολούθηση τρία χρόνια αργότερα, εάν το επιτρέψουν οι εισαγγελείς.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε το νομοσχέδιο «γενναία θεσμική απάντηση» σε μια πρόκληση που ξεπερνά την Ελλάδα.
Ο Μητσοτάκης, ο οποίος έθεσε υπό τον έλεγχό του την ΕΥΠ μετά την ανάληψη των καθηκόντων του το 2019, ζήτησε συγγνώμη από τον Ανδρουλάκη, λέγοντας ότι η επιχείρηση της ΕΥΠ ήταν πολιτικά απαράδεκτη παρά το ότι ήταν νόμιμη και ότι ο ίδιος το αγνοούσε.
Ολοκληρώνοντας τη διήμερη συζήτηση στην Ολομέλεια, ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας επεσήμανε ότι στόχος του νομοσχεδίου είναι «η επίλυση ενός μεγάλου θεσμικού κενού που αναδείχθηκε μετά την αποκάλυψη της εισβολής στο τηλέφωνο του αρχηγού ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκου Ανδρουλάκη».
Πριν από την ψηφοφορία, το ΠΑΣΟΚ κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι αναζητά συνεργούς ζητώντας από την αντιπολίτευση να εγκρίνει το νομοσχέδιο.
«Η υπόθεση δεν έχει κλείσει, είναι και θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι να αποκαλυφθεί η αλήθεια», δήλωσε ο εκπρόσωπος του κόμματος Μιχαήλ Κατρίνης στο κοινοβούλιο.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε το σχέδιό της να απαγορεύσει την πώληση spyware τον περασμένο μήνα, αφού η αριστερή εφημερίδα Documento ανέφερε ότι περισσότερα από 30 άτομα, συμπεριλαμβανομένων υπουργών, βρίσκονταν υπό κρατική παρακολούθηση μέσω κακόβουλου λογισμικού τηλεφώνου.
Η κυβέρνηση αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη στην υπόθεση.