Ο μεγαλύτερος εχθρός της οικονομικής ανάπτυξης είναι ο πόλεμος. Εάν ο κόσμος διολισθήσει περαιτέρω σε παγκόσμια σύγκρουση, οι οικονομικές μας ελπίδες και η ίδια η επιβίωσή μας θα μπορούσαν να καούν. Το Bulletin of Atomic Scientists μόλις μετέφερε τους δείκτες του Ρολογιού της Κρίσης σε μόλις 90 δευτερόλεπτα πριν τα μεσάνυχτα.
Ο μεγαλύτερος οικονομικός χαμένος στον κόσμο το 2022 ήταν η Ουκρανία, όπου η οικονομία κατέρρευσε κατά 35% σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να τελειώσει σύντομα και η οικονομική ανάκαμψη θα μπορούσε να ξεκινήσει, αλλά αυτό εξαρτάται από το εάν η Ουκρανία κατανοήσει τη δύσκολη θέση της ως θύμα ενός πολέμου αντιπροσώπων ΗΠΑ-Ρωσίας που ξέσπασε το 2014.
Αν δεν τελειώσει σύντομα ο πόλεμος αντιπροσώπων, η Ουκρανία αντιμετωπίζει ένα τρομερό μέλλον. Η Ουκρανία πρέπει να μάθει από τη φρικτή εμπειρία του Αφγανιστάν για να αποφύγει τη μακροπρόθεσμη καταστροφή. Θα μπορούσε επίσης να κοιτάξει τους πολέμους με αντιπροσώπους των ΗΠΑ στο Βιετνάμ, την Καμπότζη, την Λαϊκή Δημοκρατία του Λάος, το Ιράκ, τη Συρία και τη Λιβύη.
Ξεκινώντας το 1979, οι ΗΠΑ όπλισαν τους μουτζαχεντίν (ισλαμιστές μαχητές) για να παρενοχλήσουν την υποστηριζόμενη από τη Σοβιετική κυβέρνηση κυβέρνηση στο Αφγανιστάν. Όπως εξήγησε αργότερα ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Προέδρου Τζίμι Κάρτερ, Zbigniew Brzezinski, ο στόχος των ΗΠΑ ήταν να προκαλέσουν τη Σοβιετική Ένωση να παρέμβει, προκειμένου να παγιδευτεί η Σοβιετική Ένωση σε έναν δαπανηρό πόλεμο. Το γεγονός ότι το Αφγανιστάν θα ήταν παράπλευρη ζημία δεν ανησυχούσε τους ηγέτες των ΗΠΑ.
Ο σοβιετικός στρατός εισήλθε στο Αφγανιστάν το 1979 όπως ήλπιζαν οι ΗΠΑ και πολέμησαν τη δεκαετία του 1980. Εν τω μεταξύ, οι υποστηριζόμενοι από τις ΗΠΑ μαχητές ίδρυσαν την Αλ Κάιντα τη δεκαετία του 1980 και τους Ταλιμπάν στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Το 2001, οι ΗΠΑ εισέβαλαν στο Αφγανιστάν για να πολεμήσουν την Αλ Κάιντα και τους Ταλιμπάν. Ο πόλεμος των ΗΠΑ συνεχίστηκε για άλλα 20 χρόνια, έως ότου οι ΗΠΑ αποχώρησαν τελικά το 2021.
Το Αφγανιστάν σήμερα είναι ερειπωμένο. Ενώ οι ΗΠΑ σπατάλησαν περισσότερα από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια αμερικανικών στρατιωτικών δαπανών, το Αφγανιστάν είναι φτωχό. Το ΑΕΠ του 2021 ήταν κάτω από 400 $ ανά άτομο!
Ο πόλεμος αντιπροσώπων στην Ουκρανία ξεκίνησε πριν από εννέα χρόνια όταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ υποστήριξε την ανατροπή του προέδρου της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Το αμάρτημα του Γιανουκόβιτς από την σκοπιά των ΗΠΑ ήταν η προσπάθειά του να διατηρήσει την ουδετερότητα της Ουκρανίας παρά την επιθυμία των ΗΠΑ να επεκτείνουν το ΝΑΤΟ ώστε να συμπεριλάβει την Ουκρανία (και τη Γεωργία). Ο στόχος της Αμερικής ήταν οι χώρες του ΝΑΤΟ να περικυκλώσουν τη Ρωσία στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Οι ΗΠΑ εξοπλίζουν και χρηματοδοτούν μαζικά την Ουκρανία από το 2014.
Οι ΗΠΑ παρέβλεψαν δύο σκληρές πολιτικές πραγματικότητες στην Ουκρανία. Το πρώτο είναι ότι η Ουκρανία είναι βαθιά διχασμένη εθνοτικά και πολιτικά μεταξύ εθνικιστών που μισούν τη Ρωσία στη Δυτική Ουκρανία και Ρώσους στην ανατολική Ουκρανία και την Κριμαία. Το δεύτερο είναι ότι η διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς την Ουκρανία ξεπερνά τη ρωσική κόκκινη γραμμή. Η Ρωσία θα αγωνιστεί μέχρι το τέλος, και θα κλιμακωθεί όσο χρειάζεται, για να αποτρέψει τις ΗΠΑ από την ενσωμάτωση της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Στα τέλη του 2021, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έθεσε τρεις απαιτήσεις στις ΗΠΑ: η Ουκρανία να παραμείνει ουδέτερη και εκτός ΝΑΤΟ. Η Κριμαία πρέπει να παραμείνει μέρος της Ρωσίας. και το Ντονμπάς θα πρέπει να γίνει αυτόνομο σύμφωνα με τη Συμφωνία Μινσκ ΙΙ. Η ομάδα Μπάιντεν-Σάλιβαν-Νούλαντ απέρριψε τις διαπραγματεύσεις για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, οκτώ χρόνια αφότου η ίδια ομάδα υποστήριξε την ανατροπή του Γιανουκόβιτς.
Τον Μάρτιο του 2022, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Volodymyr Zelenskyy φαινόταν να κατανοεί τη δεινή θέση της Ουκρανίας ως θύμα ενός πολέμου διαμεσολαβητών ΗΠΑ-Ρωσίας. Δήλωσε δημόσια ότι η Ουκρανία θα γίνει ουδέτερη χώρα και ζήτησε εγγυήσεις ασφαλείας. Αναγνώρισε επίσης δημόσια ότι η Κριμαία και το Ντονμπάς θα χρειάζονταν κάποιο είδος ειδικής μεταχείρισης. Ωστόσο, οι ΗΠΑ εμπόδισαν την ειρηνευτική διαδικασία.
Η βάση για την ειρήνη σήμερα είναι σαφής. Η Ουκρανία θα ήταν μια ουδέτερη χώρα εκτός ΝΑΤΟ. Η Κριμαία θα παρέμενε το σπίτι του ρωσικού ναυτικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας, όπως είναι από το 1783. Μια πρακτική λύση θα βρισκόταν για το Ντονμπάς, όπως εδαφική διαίρεση, αυτονομία ή γραμμή ανακωχής. Το πιο σημαντικό, οι μάχες θα σταματούσαν, τα ρωσικά στρατεύματα θα εγκατέλειπαν την Ουκρανία και η κυριαρχία της Ουκρανίας θα ήταν εγγυημένη από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και άλλα έθνη.
Πάνω απ’ όλα, η κυβέρνηση και ο λαός της Ουκρανίας θα έλεγαν στη Ρωσία και τις ΗΠΑ ότι η Ουκρανία αρνείται πλέον να είναι το πεδίο μάχης ενός πολέμου με πληρεξούσια. Ενόψει των βαθιών εσωτερικών διχασμών, οι Ουκρανοί και στις δύο πλευρές του εθνοτικού χάσματος θα προσπαθούσαν για ειρήνη, αντί να πιστεύουν ότι μια εξωτερική δύναμη θα τους γλιτώσει από την ανάγκη να συμβιβαστούν.
Ο Jeffrey D. Sachs είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, διευθυντής του Κέντρου Βιώσιμης Ανάπτυξης στην Κολούμπια και πρόεδρος του Δικτύου Λύσεων Αειφόρου Ανάπτυξης του ΟΗΕ. Έχει διατελέσει σύμβουλος τριών γενικών γραμματέων του ΟΗΕ και επί του παρόντος υπηρετεί ως συνήγορος του SDG υπό τον Γενικό Γραμματέα Αντόνιο Γκουτέρες.