Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έφτασε στο όριο των 10 μηνών. Με την υποστήριξη της Δύσης, η Ουκρανία αντιστάθηκε σθεναρά στην εισβολή της Ρωσίας, η οποία έχει εγκλωβιστεί σε μια δαπανηρή σύγκρουση χωρίς σαφή στρατηγική εξόδου.

Το αδιέξοδο του 2022 εγείρει προφανή ερωτήματα σχετικά με τις προοπτικές του 2023. Ποιοι παράγοντες θα καθορίσουν την έκβαση της σύγκρουσης; Ποιος έχει χρόνο με το μέρος του; Ποιο θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα μιας διαπραγμάτευσης και ποιος θα μπορούσε να κερδίσει αυτόν τον πόλεμο;

Τέσσερις αναλυτές μοιράζονται τις προβλέψεις τους στην Καθημερινή.

GIDEON ROSE

Συνεχίζεται το slogging

Η δυτική υποστήριξη και η ρωσική αντοχή έχουν κρατήσει μέχρι στιγμής, αλλά καθένα από αυτά θα μπορούσε να αλλάξει τον επόμενο χρόνο και να οδηγήσει στο τέλος αυτού του πολέμου το 2023.

Ελπίζω ότι η επιδεινούμενη θέση της Ρωσίας ωθεί τον Πούτιν να αναζητήσει μια έξοδο γύρω από κάτι σαν τις γραμμές της 24ης Φεβρουαρίου και να του δώσει μια ευκαιρία μία στις τρεις.

Φοβάμαι ότι η δυτική βούληση μπορεί να σπάσει πρώτα και να δημιουργήσει μια πολύ λιγότερο επιθυμητή διευθέτηση και να δώσει σε αυτό μια ευκαιρία μία στις έξι.

Αναμένω ότι είναι πολύ πιθανό να δούμε τη συνεχιζόμενη κατακρήμνιση, με την Ουκρανία να κερδίζει σταδιακά έδαφος ενώ υφίσταται ακόμη περισσότερες τιμωρίες, και τον πόλεμο να παρατείνεται μέχρι το 2024. Δίνω σε αυτό μια ευκαιρία μία στις δύο.

Ο Gideon Rose είναι ο διακεκριμένος συνεργάτης της Mary and David Boies στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων που εδρεύει στη Νέα Υόρκη και συγγραφέας του «How Wars End».

ΜΑΡΚΟΥΣ ΖΙΕΝΕΡ

Συμβιβασμός με τον Πούτιν;

Το αν ο πόλεμος τελειώνει εξαρτάται πάνω από όλα από τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. Διότι ένα πράγμα είναι επίσης αδιαμφισβήτητο: η Δύση έχει σαφώς ταχθεί με το μέρος της Ουκρανίας και δεν είναι αναμενόμενο ότι θα σταματήσει η βοήθεια προς την Ουκρανία. Ακόμα κι αν υπάρξει κάποια πολεμική κούραση, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι αποφασισμένες να συνεχίσουν τη στρατιωτική υποστήριξη προς το Κίεβο. Και αυτό είναι που μετράει.

Ποιοι πολεμικοί στόχοι θα είναι ρεαλιστικοί το 2023; Οι μέγιστοι στόχοι της Ουκρανίας είναι η απελευθέρωση τόσο της Κριμαίας όσο και του Ντονμπάς, καθώς και των εδαφών που τώρα πρόσφατα κατακτήθηκαν από τη Ρωσία; Αν και όχι αδύνατο, δεν είναι πολύ πιθανό η Ουκρανία να καταφέρει να εκδιώξει τον ρωσικό στρατό από όλα αυτά τα εδάφη. Επομένως, το Κίεβο θα πρέπει να απομακρυνθεί από αυτούς τους στόχους εάν θέλει ειρήνη. Το αν ο Πρόεδρος Volodymyr Zelenskyy υποχωρεί εδώ εξαρτάται κυρίως από τις εγγυήσεις ασφαλείας που δόθηκαν στην Ουκρανία – και από το αν συμφωνεί και η Ρωσία σε αυτές.

Αλλά τι αξίζουν οι ρωσικές εγγυήσεις ασφαλείας, δεδομένης της πρόσφατης ιστορίας; Η Μόσχα έχει επανειλημμένα παραβιάσει τις εγγυήσεις, κυρίως το Μνημόνιο της Βουδαπέστης του 1994, στο οποίο η Ρωσία υποσχέθηκε στην Ουκρανία το απαραβίαστο των συνόρων της σε αντάλλαγμα για την παράδοση των πυρηνικών όπλων από το Κίεβο. Η Μόσχα δεν συμμορφώθηκε, αλλά έσπασε τη συμφωνία το 2014.

Θα υπήρχε ειρήνη στην Ουκρανία πάνω απ’ όλα αν ο Πούτιν δεν ήταν πλέον στην εξουσία. Οποιοσδήποτε νέος ηγέτης στο Κρεμλίνο, ακόμη και αυτός που μετά βίας σκέφτεται διαφορετικά από τον Πούτιν, πιθανότατα θα τερμάτιζε αυτόν τον παράλογο πόλεμο προς το παρόν. Πώς όμως μπορεί ο Πούτιν να εκδιωχθεί από την εξουσία;

Ο Markus Ziener είναι καθηγητής δημοσιογραφίας στο HMKW University of Applied Sciences for Media, Communication and Management, και επισκέπτης ανώτερος συνεργάτης στο German Marshall Fund των Ηνωμένων Πολιτειών, και οι δύο στο Βερολίνο.

ΤΣΑΡΛΣ ΚΟΥΠΤΣΑΝ

Στρατιωτικό αδιέξοδο, ανήσυχη ειρήνη

Όταν οι μάχες τελικά υποχωρήσουν, ο πόλεμος πιθανότατα θα μετατραπεί σε μια νέα παγωμένη σύγκρουση – ένα στρατιωτικό αδιέξοδο και μια ανήσυχη ειρήνη. Ακόμη και με τη συνεχιζόμενη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια από τα μέλη του ΝΑΤΟ, η Ουκρανία πιθανότατα δεν έχει τη μαχητική ισχύ για να ανακτήσει όλο το έδαφός της, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας. Επιπλέον, μια ουκρανική προσπάθεια για πλήρη απέλαση των ρωσικών δυνάμεων διατρέχει τον κίνδυνο κλιμάκωσης. Η προσφυγή του Κρεμλίνου σε ένα πυρηνικό όπλο γίνεται ρεαλιστική επιλογή εάν η Ρωσία αντιμετωπίσει την πλήρη απέλαση από την ανατολική Ουκρανία και την Κριμαία. Αντίθετα, μια νέα «γραμμή επαφής» – παρόμοια με αυτή που εμφανίστηκε στο Ντονμπάς το 2014 – είναι πιθανό να προκύψει σταδιακά.

Ένα προτιμώμενο, αλλά λιγότερο πιθανό, αποτέλεσμα είναι μια εκεχειρία κατόπιν διαπραγματεύσεων και μια διπλωματική προσπάθεια για την επίτευξη εδαφικής διευθέτησης. Ακόμα κι αν τελικά εναπόκειται στο Κίεβο να επιδιώξει ένα διπλωματικό τελικό παιχνίδι, αυτή η επιλογή θα απαιτούσε δυτική μεσολάβηση. Ενώ οι δυτικοί σύμμαχοι έχουν υποστηρίξει μέχρι στιγμής τη γενναία προσπάθεια της Ουκρανίας να αμυνθεί, μπορεί με την πάροδο του χρόνου να γίνουν πιο πρόθυμοι να τερματίσουν τον πόλεμο μέσω της διπλωματίας. Ο συνεχιζόμενος θάνατος και η καταστροφή, η περαιτέρω εκροή προσφύγων, η διαταραχή στις αγορές ενέργειας και στον εφοδιασμό τροφίμων, ο αυξανόμενος πληθωρισμός και η οικονομική πίεση – αυτές και άλλες επιπτώσεις του πολέμου μπορεί να ωθήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους Ευρωπαίους εταίρους τους να ενθαρρύνουν την Ουκρανία να επιδιώξει μια διαπραγμάτευση τέλος στη σύγκρουση.

Προς το παρόν, η Ουκρανία είναι αποφασισμένη να συνεχίσει τον αγώνα και η Ρωσία δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης. Περισσότερος πόλεμος και μια ενδεχόμενη παγωμένη σύγκρουση είναι μπροστά. Αλλά νωρίτερα παρά αργότερα, η Δύση θα πρέπει τουλάχιστον να προσπαθήσει να μετακινήσει την Ουκρανία και τη Ρωσία από το πεδίο της μάχης στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, μεσολαβώντας σε μια διπλωματική προσπάθεια να κλείσει ο πόλεμος και να επιτευχθεί μια σταθερή ειρήνη.

Ο Charles Kupchan είναι ανώτερος συνεργάτης στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (CFR) και καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Georgetown της Ουάσιγκτον, DC, στη Σχολή Εξωτερικών Υπηρεσιών του Walsh και στο Υπουργείο Κυβέρνησης.

TIMOTHY ASH

Ο χρόνος είναι με το μέρος της Ουκρανίας

Ο πόλεμος μέχρι στιγμής έδειξε ότι η Ρωσία στερείται τακτικής ικανότητας, με τους στρατιώτες να είναι ανεπαρκώς εκπαιδευμένοι και ανεπαρκώς οπλισμένοι. Τα ρωσικά στρατεύματα στερούνται κινήτρων καθώς πολεμούν για γη που ξέρουν ότι δεν είναι δική τους. Για την Ουκρανία είναι το αντίθετο – τα στρατεύματά της έχουν υψηλά κίνητρα, τακτικά ικανά, ολοένα και καλύτερα οπλισμένα.

Η Ρωσία δεν έχει πλήρη ορατότητα στο πεδίο της μάχης, ενώ η Ουκρανία είναι σε θέση να δει ολόκληρο το πεδίο μάχης με τη βοήθεια δορυφόρων του ΝΑΤΟ και Intel και τουρκικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Αυτή είναι η αλλαγή παιχνιδιού στο πεδίο της μάχης, καθώς η Ρωσία μπορεί να παρουσιάσει τα 300.000 στρατεύματά της που κινητοποιήθηκαν πρόσφατα στο πεδίο της μάχης μόνο για να εξαλειφθούν από την ουκρανική χρήση κιτ ακριβείας όπως το HIMARS.

Και ο χρόνος είναι με το μέρος της Ουκρανίας, καθώς θα αποκτήσει όλο και πιο εξελιγμένο κιτ ΝΑΤΟ, ενώ οι κυρώσεις σημαίνουν ότι η Ρωσία θα δυσκολευτεί να αντικαταστήσει περίπου το μισό συμβατικό στρατιωτικό κιτ που έχασε στην Ουκρανία.

Όσο περισσότερο συνεχίζεται αυτό για τη Ρωσία, θα υπάρχουν όλο και περισσότερα και δυσανάλογα θύματα από τις 100.000 χαμένες μέχρι τώρα, τεράστια απώλεια αίματος και θησαυρού. Οι κυρώσεις θα λειτουργήσουν με την πάροδο του χρόνου στη μείωση των εσόδων από τις εξαγωγές της Ρωσίας και η ρωσική οικονομία θα υποχωρήσει.

Ο Πούτιν χρειάζεται ειρήνη και αναμφίβολα θα αποδεχόταν μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός τώρα όπου διατηρεί αυτό που κατέχει αυτή τη στιγμή. Οι Ουκρανοί δεν θα το δεχτούν καθώς έχουν δυναμική με το μέρος τους και μπορούν να επιστρέψουν στις ρυθμίσεις της 23ης Φεβρουαρίου σε προβολή 12 μηνών.

Πιθανότατα θα δούμε περαιτέρω ουκρανικές στρατιωτικές νίκες όπως το Kherson ή το Izium, και τελικά την κατάρρευση των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία. Αυτό θα ήταν απόλυτη καταστροφή για τον Πούτιν και θα διακινδύνευε αλλαγή καθεστώτος στη Ρωσία. Ως έχει, μπορεί να διαπραγματευτεί μια απόσυρση στις ρυθμίσεις της 23ης Φεβρουαρίου και μακροπρόθεσμες συνομιλίες για το μέλλον της Κριμαίας και του DPR/LPR.

Νομίζω ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να το δεχτεί αυτό. Και πιθανότατα αυτή η συμφωνία θα σώσει δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες χιλιάδες ζωές και στις δύο πλευρές. Αλλά αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι όσο διαρκεί αυτή η σύγκρουση τόσο χειροτερεύει για τον Πούτιν. Αν είναι πραγματικά ηλίθιος, τσακώνεται.

Ο Timothy Ash είναι συνεργάτης στο πρόγραμμα Ρωσίας και Ευρασίας στο Chatham House και ανώτερος υπεύθυνος στρατηγικής στην Bluebay Asset Management στο Λονδίνο.