Η Ελλάδα συμπληρώνει 50 χρόνια από την πτώση της δικτατορίας του 1967-74 και την αποκατάσταση της δημοκρατίας –μια διαδικασία γνωστή ως «Μεταπολίτευση»– τον επόμενο χρόνο. Θα κάνουμε έναν απολογισμό του τι έχει επιτευχθεί και που αποτύχαμε. Θα πρέπει επίσης να σηματοδοτεί το κλείσιμο ενός κύκλου.
Το πραγματικό ερώτημα –στο μυαλό μου τουλάχιστον– είναι αν αυτός ο κύκλος θα κλείσει πραγματικά και πώς. Όσο κι αν ακούγεται περίεργο, η απάντηση εξαρτάται από τις αποφάσεις που θα πάρει ένας άνθρωπος: ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Όλα τα σημάδια δείχνουν ότι θα κερδίσει κάτι την επόμενη Κυριακή που η ιστορία σπάνια δίνει στους ηγέτες: μια δεύτερη θητεία με ισχυρή εντολή, άνετη πλειοψηφία, ανύπαρκτη αντιπολίτευση και τεράστια ευκαιρία. Θα έχει την ευκαιρία να πραγματοποιήσει εκείνες τις μεταρρυθμίσεις που θα ξεριζώσουν τα συσσωρευμένα δεινά της Μεταπολίτευσης: στο σύστημα δικαιοσύνης και στη δημόσια διοίκηση, στην εκπαίδευση και τη δημόσια ασφάλεια και στην πάταξη της διαφθοράς. Αν δεν αντιμετωπίσει κανέναν αμφισβητία εντός ή εκτός του κόμματός του, θα εξαρτάται από αυτόν. Η κοινωνία φαίνεται έτοιμη να δεχτεί ριζικές αλλαγές σε κρίσιμους τομείς. Το εκκρεμές είναι στη μέση. ίσως ακόμη και πολύ δεξιά από αυτό. Χρειάστηκαν 50 χρόνια, αλλά μετακόμισε.
Τώρα απαιτείται προσοχή. Πολλοί από εμάς έχουμε μιλήσει για μια «αλλαγή παραδείγματος». Υπήρξε μια αλλαγή παραδείγματος επειδή η αριστερά θριάμβευσε για λίγο και στη συνέχεια ηττήθηκε στρατηγικά. Το «επεισόδιο του ΣΥΡΙΖΑ» οδήγησε την κοινωνία στα δεξιά, στον ρεαλισμό. Και ναι, η χώρα έχει προχωρήσει, αλλά υπάρχουν ακόμα πολλά που την κρατούν πίσω, που δεν μπορούν απλά να σηκωθούν. Ο λαϊκισμός κρύβεται σε κάθε γωνιά, ακόμη και στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας. Η σήψη, η φιλία και η διαφθορά έχουν καταβροχθίσει βασικούς πυλώνες της δημόσιας ζωής. Οι ανισότητες προκαλούν έκπληξη και μπορεί εύκολα να καταρρεύσει η ευφορία για τις προοπτικές της χώρας. Η αντίσταση σε κάθε τολμηρή μεταρρύθμιση του συστήματος δικαιοσύνης, των πανεπιστημίων, της ασφάλειας και της υγείας θα είναι τεράστια. Πολλοί άνθρωποι κάθονται όμορφα και διακυβεύονται πολλά μικρά και μεγάλα συμφέροντα, που έχουν τα πάντα να χάσουν από την ανατροπή του status quo.
Αν ο Μητσοτάκης θέλει να κλείσει τον κύκλο της Μεταπολίτευσης και να ανοίξει νέο, πρέπει να το ξεκινήσει στις 26 Ιουνίου. Η ευκαιρία θα του ξεφύγει από τα δάχτυλα αν περιμένει έστω και λίγους μήνες. Οι δεύτεροι όροι τείνουν να είναι καταραμένοι. Τι με την κούραση και την αλαζονεία της εξουσίας που μπορεί να προκαλέσει σύγχυση μεταξύ κυριαρχίας και μονιμότητας, είναι εύκολο για τον πρωθυπουργό να διολισθήσει στην ελληνική ρουτίνα της απλής διαχείρισης. Αλλά στην πολιτική, ο χρόνος τρέχει αδίστακτα και δεν μπορεί να επισκευαστεί. Θα κλείσει ο κύκλος της Μεταπολίτευσης ή έχουμε βολευτεί με τον ρόλο του Σίσυφου, βλέποντας πόσο μακριά μπορούμε να φτάσουμε, να ρισκάρουμε και να γλιστρήσουμε πίσω; Μέχρι τον Δεκέμβριο θα ξέρουμε.