Εννέα μήνες από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, διαβάζουμε όλο και περισσότερο αναφορές για φερόμενα εγκλήματα πολέμου, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής βίας κατά γυναικών και κοριτσιών. Δυστυχώς, η ιστορία επαναλαμβάνεται. Ο βιασμός και άλλες μορφές σεξουαλικής βίας που διαπράττονται από μαχητές κατά τη διάρκεια ένοπλων συγκρούσεων είναι τόσο παλιά όσο και ο ίδιος ο πόλεμος.
Γιορτάζουμε έτσι τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών σε μια ζοφερή νότα. Αλλά η τεράστια βοήθεια που προσφέρουν πολλά από τα κράτη μέλη μας σε εκατομμύρια βίαια εκτοπισθέντες μάς δίνει επίσης ελπίδα. Η εκροή υποστήριξης από εθνικές και τοπικές αρχές και άτομα είναι ενθαρρυντική. Από τους περισσότερους από 7 εκατομμύρια πρόσφυγες μέχρι στιγμής, το 90% είναι γυναίκες, κορίτσια και παιδιά, τα οποία είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στη σεξουαλική βία και στην εμπορία ανθρώπων. Για όσους έχουν ήδη υποφέρει από τέτοια εγκλήματα, πρέπει να διπλασιάσουμε τις προσπάθειές μας για να βελτιώσουμε τη βοήθεια που τους προσφέρεται. Και θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για μελλοντική βοήθεια.
Τα θύματα αντιμετωπίζουν φρικτό εξευτελισμό και ένα ευρύ φάσμα κινδύνων, από ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις έως ψυχολογικά και σωματικά τραύματα. Τα νοσοκομεία και οι γιατροί πρέπει να είναι εξοπλισμένοι για να ανταποκριθούν στον βιασμό ως μέρος μιας συντονισμένης απάντησης από πολλές υπηρεσίες, και πρέπει να διασφαλιστούν ιατρικές και ιατροδικαστικές εξετάσεις και άμεση και μακροπρόθεσμη φροντίδα τραυματισμού. Οι πρόσφυγες που επιζούν της βίας λόγω φύλου χρειάζονται πρόσβαση σε αυτό το είδος υποστήριξης και συμβουλευτικής σε μια γλώσσα που αισθάνονται άνετα και κατανοούν.
Όπως φαίνεται από προηγούμενες συγκρούσεις, θα χρειαστεί εξειδικευμένη συμβουλευτική για την αντιμετώπιση του διαρκούς τραύματος για τη μείωση του στίγματος και της δευτερογενούς θυματοποίησης που μπορεί να αναπτυχθεί με την πάροδο του χρόνου. Πράγματι, η σεξουαλική βία σε ζώνες συγκρούσεων συνεπάγεται τόσο άμεσες όσο και μακροπρόθεσμες συνέπειες, όπως αποδεικνύεται για παράδειγμα σε εκθέσεις που δημοσιεύθηκαν αυτόν τον μήνα από το GREVIO, το ανεξάρτητο όργανο εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης που είναι υπεύθυνο για την παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, γνωστή και ως Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.
Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, γυναίκες, κορίτσια και παιδιά αντιμετωπίζουν τους κινδύνους της εμπορίας ανθρώπων, όπως αναγνωρίζεται μέσω πληροφοριών που λαμβάνονται από ΜΚΟ που εργάζονται με πρόσφυγες επί τόπου. Στις εκθέσεις των διερευνητικών επισκέψεών της σε χώρες που πλήττονται περισσότερο από τη μαζική εισροή ανθρώπων από την Ουκρανία, η ειδική εκπρόσωπος μου για τη μετανάστευση και τους πρόσφυγες τόνισε την ανάγκη εντοπισμού ατόμων σε ευάλωτες καταστάσεις, ιδίως γυναικών και παιδιών που έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής βία. Υποστήριξε επίσης την ανάγκη να ενταθούν οι προσπάθειες για την υποστήριξη των προσφύγων θυμάτων σεξουαλικής βίας, ιδίως με τη δημιουργία ειδικών κέντρων παραπομπής που προσφέρουν ιατρική περίθαλψη και συμβουλευτική υποστήριξη τραυμάτων από εκπαιδευμένους επαγγελματίες. Σε συνέχεια των εκθέσεων, αυτή τη στιγμή οργανώνει δραστηριότητες για να υποστηρίξει τα κράτη μέλη στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.
Τέλος, πρέπει να τιμωρήσουμε τους δράστες. Η Έκθεση της Ομάδας Προβληματισμού Υψηλού Επιπέδου του Συμβουλίου της Ευρώπης που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα περιλαμβάνει μια σύσταση για την αντιμετώπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε περιοχές συγκρούσεων με τη σύσταση γραφείου που θα ενημερώνει τον οργανισμό για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει πληροφορίες για περιπτώσεις σεξουαλικής βίας που διαπράχθηκε κατά γυναικών και κοριτσιών που προέκυψαν από τη ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας. Σε αυτό το πλαίσιο, επικροτώ το βήμα που έκαναν οι ουκρανικές αρχές για την επικύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης παρά τις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Αυτό καταδεικνύει τη δέσμευσή τους όχι μόνο να εξασφαλίσουν προστασία και υποστήριξη για τα θύματα, αλλά και να εξασφαλίσουν την τόσο αναγκαία λογοδοσία για τους δράστες.
Το ότι η σεξουαλική βία στις ζώνες συγκρούσεων είναι μια παγκόσμια πρόκληση φαίνεται στις σύγχρονες αναφορές για απειλές βιασμού κατά γυναικών διαδηλωτών στο Ιράν, για παράδειγμα. Ανοιχτή σε χώρες σε όλο τον κόσμο, η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης του Συμβουλίου της Ευρώπης αναγνωρίζει αυτή τη βία ως παραβίαση των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και ως μια μορφή διάκρισης κατά των γυναικών. Παρέχοντας κατευθυντήριες γραμμές για την προστασία των θυμάτων και την τιμωρία των δραστών, μεταξύ άλλων σε καιρό πολέμου, η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης έχει γίνει πιο σημαντική από ποτέ, και ενθαρρύνω χώρες σε όλο τον κόσμο να προσχωρήσουν σε αυτήν.
Η Marija Pejcinovic Buric είναι η γενική γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης.