Ξέρω ότι θα θυμώσω πολλούς ανθρώπους με την επόμενη πρόταση, αλλά κάποια πράγματα πρέπει να ειπωθούν. Οφείλουμε ένα ευχαριστώ στους ανυπόφορους, δύσκολους, γκρινιάρηδες συμπολίτες μας που έδωσαν μάχες πριν από πολλά χρόνια για την προστασία του περιβάλλοντος στη χώρα μας. Αν δεν υπήρχαν κάποιοι αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες και άλλοι ενδιαφερόμενοι Έλληνες, δεν θα είχε μείνει τίποτα όρθιο.
Το νησί της Ύδρας, τα χωριά των Ζαγορίων, το Πήλιο, η Μάνη, οι Κυκλάδες και πολλά άλλα μέρη που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό αυτό που λέμε «ελληνική ομορφιά» δεν θα έμοιαζαν όπως σήμερα. Αν δεν ήταν οι άνθρωποι της Ελληνικής Εταιρείας και η Ελένη Βλάχου, σήμερα θα υπήρχε ναυπηγείο στην Πύλο.
Το παράδοξο, και το σπουδαίο με αυτό, είναι ότι πολεμούσαν πριν από 50 χρόνια, όταν η διατήρηση των φυσικών τοπίων και των παραδοσιακών οικισμών δεν ήταν ακόμη μέρος ενός παγκόσμιου πολιτισμού, όταν η ελληνική κοινωνία δεν είχε καταλάβει πόσο σημαντικό ήταν αυτό το κομμάτι της κληρονομιάς της. και ήταν έτοιμος να θυσιάσει τα πάντα στο βωμό της γρήγορης και εύκολης ανάπτυξης. Τα αμιαντοτσιμέντα ή το αλουμίνιο ήταν η προφανής λύση στα οικοδομικά υλικά και κανείς δεν κατάλαβε καν γιατί ήταν πρόβλημα.
Στην πορεία προφανώς φτάσαμε σε αδιανόητες υπερβολές προς το άλλο άκρο, που προκάλεσαν πολλές αντιδράσεις. Συχνά ακούγαμε ιστορίες για επενδύσεις που μπλοκαρίστηκαν λόγω κάποιας αρχαίας στέρνας που κανείς δεν μπορούσε να εντοπίσει ή των εμμονών αρχαιολόγων ή άλλων που ώθησαν τους επιχειρηματίες ή άλλους που ήθελαν να επενδύσουν στα πρόθυρα νευρικής κρίσης. Αυτά τα παραδείγματα ίσως έστρεψαν το εκκρεμές στο άλλο άκρο.
Βρισκόμαστε πλέον σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Πρέπει να βρούμε μια ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη για ανάπτυξη αλλά και στην προστασία της κληρονομιάς μας και του περιβάλλοντος. Ο υπόλοιπος πλανήτης ανακάλυψε και αγάπησε την Ελλάδα κατά τη διάρκεια της πανδημίας και μετά από αυτήν γιατί ανακάλυψε πολλές γωνιές της χώρας που δεν έχουν υπερανάπτυξη και μπορούν να προβάλλουν κάτι ξεχωριστό και μοναδικό.
Περάσαμε μέσα από τον ανεμοστρόβιλο της δεκαετίας του ’70, με τα διαβόητα κτίρια που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας, που είναι αληθινά μάτια. Έχουμε «θυσιάσει» κάποιες περιοχές στο όνομα της ευκολίας και της επιβίωσης. Είναι όμως εντυπωσιακό πόσα μέρη της χώρας μας σώθηκαν και σήμερα της δίνουν μια τέτοια επιπλέον αξία. Και, επαναλαμβάνω, το οφείλουμε σε αυτούς που γκρίνιαζαν, φώναζαν, τσακώνονταν όταν δεν ήταν της μόδας.