«Οι στρατιωτικοί ηγέτες που υπηρετούν δικτάτορες συχνά τους κρύβουν την αλήθεια», έγραψε ο πρώην υπουργός των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο στα πρόσφατα δημοσιευμένα απομνημονεύματά του «Never Give an Inch», που εξόργισε την Άγκυρα.
Με το προαναφερθέν απόφθεγμα τοποθέτησε τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για τον οποίο δεν τρέφει τα πιο θερμά συναισθήματα, ανάμεσα στους δικτάτορες. Φυσικά, μπορούμε να προσθέσουμε, δεν είναι μόνο αυτοί που υπηρετούν δικτάτορες που τους κρύβουν την αλήθεια.
Βλέπουμε το ίδιο πράγμα να συμβαίνει στις δυτικές δημοκρατίες και στις εκλεγμένες κυβερνήσεις που σταδιακά χάνουν την επαφή με τους ανθρώπους και την πραγματικότητα, με μια παρέα των λεγόμενων «ναι ανδρών» (και γυναικών) που οδηγεί τον πρωθυπουργό της εποχής σε μια καταστροφική απομόνωση και συνεχής αυταπάτη μεγαλείου.
Φυσικά, μπορεί κανείς να καταλάβει ότι, εάν αυτό μπορεί να συμβεί σε κυβερνήσεις που δεν είναι μόνο λαϊκά εκλεγμένες αλλά και συνειδητά υποστηρίζουν τους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας τους (κάτι πολύ δύσκολο να πω για τον Ερντογάν), είναι πολύ πιο εύκολο να συμβεί σε καθεστώτα που δελεάζονται έντονα από απολυταρχισμός.
Το είδαμε αυτό, ή, ακριβέστερα, υποθέσαμε ότι συμβαίνει στο Κρεμλίνο του Πούτιν. Η πιο κοινή εξήγηση για την αποτυχημένη εισβολή στην Ουκρανία είναι ότι, για αρκετά χρόνια, στρατιωτικοί ηγέτες και πολιτικοί βοηθοί έλεγαν στον Πούτιν αυτό που ήθελε να ακούσει για την κατάσταση του ρωσικού στρατού. Έτσι, το “walkover” μετατράπηκε σε καταστροφικό slog.
Σε μια δημοκρατική χώρα, όπου μια αλλαγή κυβέρνησης μπορεί να συμβεί μετά από κάθε ή δύο εκλογές, τα κόμματα που ανεβαίνουν στην εξουσία μπορούν κάποια στιγμή να αρχίσουν να πιστεύουν ότι θα μείνουν εκεί για πάντα. Όχι στην αρχή, αλλά όσο περνάει ο καιρός, ειδικά αν οι δημοσκοπήσεις παραμένουν ευνοϊκές και η αντιπολίτευση θεωρείται αναξιόπιστη. Έτσι, με την πάροδο του χρόνου, οι κυβερνήσεις τείνουν να βλέπουν τους ανθρώπους ως προβλέψιμους.
Αυτό είναι ένα μείγμα αλαζονείας και άγνοιας. Και συχνά, η άγνοια ενός ηγέτη υποκινείται από τους στενότερους συνεργάτες του. Επίσης, υπάρχει υποσυνείδητος φόβος ότι θα θυσιαστεί ο φορέας των κακών ειδήσεων, θέμα που ήδη παρατηρούσαν οι αρχαίοι Έλληνες. Έτσι, λένε στον αρχηγό μόνο τα καλά νέα. Και αυτό, μέχρι τη στιγμή μέχρι να θυσιαστούν όλοι, από το εκλογικό σώμα.
Σχεδόν κανείς δεν ξεφεύγει από αυτή τη μοίρα. είναι σχεδόν ένας άγραφος νόμος της πολιτικής και της διαχείρισης εξουσίας. Η πραγματικότητα παίρνει πάντα την εκδίκησή της από όσους θέλουν να την αγνοήσουν.