Ο θάνατος της Βασίλισσας Ελισάβετ Β’ στις 8 Σεπτεμβρίου, μόλις τρεις μήνες μετά το πρωτοφανές πλατινένιο ιωβηλαίο της, προκάλεσε σοκ σε όλο τον κόσμο. Ανεξάρτητα από το τι πιστεύει κανείς για τον θεσμό της μοναρχίας, ήταν αναμφισβήτητα μια εξαιρετική γυναίκα, μια εθνική μητριάρχης (μητέρα, γιαγιά, προγιαγιά) της οποίας η μακρόχρονη βασιλεία και η ανιδιοτελής αφοσίωση στο καθήκον παρείχαν σταθερότητα και έμπνευση. μια άγκυρα σταθερότητας για 70 χρόνια των εποχικών αλλαγών.
Σύμφωνα με τα λόγια του Τζον Κίτμερ, προέδρου του Αγγλοελληνικού Συνδέσμου και πρεσβευτή του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ελλάδα από το 2013 έως το 2016, η βασίλισσα ήταν «μια άψογη συνταγματική μονάρχης σε μια ανοιχτή, δημοκρατική εποχή». Για εκατομμύρια ανθρώπους στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα 56 έθνη της Κοινοπολιτείας, και μάλιστα σε όλο τον κόσμο, η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ ήταν ο Queen, και ο θάνατός της σε ηλικία 96 ετών την έφερε μια βαθιά αίσθηση απώλειας. Εν μέσω της δημόσιας έκρηξης θλίψης και της στενά χορογραφημένης διοργάνωσης των τελευταίων εβδομάδων, ένας νέος μονάρχης πήρε τη θέση του ως αρχηγός του κράτους, ο HRH King Charles III.
Γνωρίζουμε πολλά για τις απόψεις του νέου Βασιλιά για τη βιολογική γεωργία, την αρχιτεκτονική και το φυσικό περιβάλλον, και το πάθος του για τη φιλανθρωπία – ως Πρίγκιπας της Ουαλίας, καθιέρωσε το καταπίστευμα του πρίγκιπα, συγκεντρώνοντας πάνω από 100 εκατομμύρια βρετανικές λίρες ετησίως για φιλανθρωπικές προσπάθειες που σχετίζονται με την εκπαίδευση των νέων, τις τέχνες, την κληρονομιά και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Γνωρίζουμε επίσης ότι έχει μια βαθιά ριζωμένη στοργή για την Ελλάδα, τους ανθρώπους της, τον αιωνόβιο πολιτισμό και την ιστορία και, ιδιαίτερα, την Χριστιανική Ορθόδοξη πίστη. Αλλά από πού πηγάζουν όλα αυτά; Και τι να περιμένουμε στην Ελλάδα από τη βασιλεία του βασιλιά Καρόλου Γ’;
Κοινό ιστορικό
Το 2021 ήταν μια συμβολική χρονιά για την Ελλάδα. Εορτασμός της 200 χρόνια από την έναρξη της εξέγερσης του 1821 που θα οδηγούσε στην ανεξαρτησία, οι Έλληνες γιόρτασαν με μια σειρά από θεαματικές εκδηλώσεις, flypasts και παρελάσεις. Τα ξημερώματα της 25ης Μαρτίου, καθώς υψώθηκε η Γαλανόλευκη σημαία πάνω από την αρχαία Ακρόπολη, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης διακήρυξε: «Πριν από δύο αιώνες, μια χούφτα αποφασιστικοί αγωνιστές εντός και εκτός Ελλάδας ύψωσαν το λάβαρο της ανεξαρτησίας… με τη βοήθεια των συμμάχων τους πολέμησαν ηρωικά και κέρδισαν την ελευθερία τους».
Οι σύμμαχοι για τους οποίους μίλησε ήταν η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και η Ρωσία, των οποίων η υποστήριξη στον αγώνα που διήρκεσε σχεδόν μια δεκαετία αποδείχθηκε καθοριστική. Στις 20 Οκτωβρίου 1827, σε αυτό που οι ιστορικοί έχουν περιγράψει ως «την τελευταία μεγάλη μάχη της εποχής του πανιού», ένας συνδυασμένος συμμαχικός στόλος κατατρόπωσε τις οθωμανικές και αιγυπτιακές δυνάμεις στο Κόλπος Ναυαρίνουπου έκανε τη νίκη για την ελληνική υπόθεση, ενόψει σχεδόν αδύνατων πιθανοτήτων, πολύ πιο πιθανή.
Εκπροσωπώντας τη Βρετανία στην παρέλαση της Ημέρας της Ανεξαρτησίας στην Αθήνα πέρυσι ήταν ο Κάρολος, ο τότε πρίγκιπας της Ουαλίας, ο οποίος, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Καμίλα, τη Δούκισσα της Κορνουάλης, έγινε Ορατά συγκινημένος καθώς οι Έλληνες στρατιωτικοί έπαιζαν το “God Save the Queen” σε κατάθεση στεφάνων μπροστά στον Τάφο του Άγνωστου Στρατιώτη.
«Η σύζυγός μου και εγώ δεν θα μπορούσαμε να είμαστε πιο χαρούμενοι που θα επιστρέψουμε στην Ελλάδα, η οποία έχει εδώ και καιρό την πιο ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου», είπε σε αξιωματούχους σε επίσημο δείπνο που παρέθεσε ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Συνέχισε επαινώντας «το εξαιρετικό θάρρος και το σθένος» που επέδειξαν οι Έλληνες κατά την επανάσταση του 1821 και τη δική του «βαθιά σύνδεση» στην χώρα.
«Η Ελλάδα είναι στο αίμα μου»
Πριν από την επίσημη επίσκεψή του πέρυσι, ο Τσαρλς και η Καμίλα επισκέφθηκαν την Ελλάδα τον Μάιο του 2018 με φόντο τις περίπλοκες διμερείς διαπραγματεύσεις μετά την επικείμενη αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κατά τη διάρκεια της τριήμερης περιοδείας, εξέφρασε την εγκάρδια στοργή του για τη χώρα, «Η γη του παππού μου. και της γέννησης του πατέρα μου».
«Εκτός από οτιδήποτε άλλο, η Ελλάδα είναι στο αίμα μου και από καιρό με γοητεύει ο αρχαίος πολιτισμός και η ιστορία της», είπε. Καθημερινή κατά την επίσκεψη. «Ήμουν τόσο τυχερός που επισκέφτηκα μερικά από τα πολλά όμορφα και μοναδικά μέρη της Ελλάδας.» Ο πατέρας του Καρόλου, Πρίγκιπας Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου, που έφυγε από τη ζωή στα 99 του στις 9 Απριλίου 2021, γεννήθηκε στο παλάτι του Μον Ρεπό στην Κέρκυρα. Το πέμπτο παιδί του πρίγκιπα Ανδρέα της Ελλάδας και της Δανίας και της πριγκίπισσας Αλίκης (Αλίκη) του Battenberg, και βαφτίστηκε στην ελληνορθόδοξη εκκλησία, οι παππούδες του νεαρού Φίλιππου ήταν ο βασιλιάς Γεώργιος Α’ και η βασίλισσα Όλγα της Ελλάδας. Μετά τη Μικρασιατική Κρίση του 1922 και την επακόλουθη εξορία του πατέρα του, η οικογένεια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα. Λέγεται ότι ο νεαρός πρίγκιπας τοποθετήθηκε σε ένα ξύλινο κουτί φρούτων κατά τη διάρκεια της βιαστικής εκκένωσης.
Ο πατέρας του Καρόλου, Πρίγκιπας Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου, που έφυγε από τη ζωή στα 99 του στις 9 Απριλίου 2021, γεννήθηκε στο παλάτι του Μον Ρεπό στην Κέρκυρα. Το πέμπτο παιδί του πρίγκιπα Ανδρέα της Ελλάδας και της Δανίας και της πριγκίπισσας Αλίκης (Αλίκη) του Battenberg, και βαφτίστηκε στην ελληνορθόδοξη εκκλησία, οι παππούδες του νεαρού Φίλιππου ήταν ο βασιλιάς Γεώργιος Α’ και η βασίλισσα Όλγα της Ελλάδας. Μετά τη Μικρασιατική Κρίση του 1922 και την επακόλουθη εξορία του πατέρα του, η οικογένεια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα. Λέγεται ότι ο νεαρός πρίγκιπας τοποθετήθηκε σε ένα ξύλινο κουτί φρούτων κατά τη διάρκεια της βιαστικής εκκένωσης.
Η μητέρα του Φιλίππου, που διαγνώστηκε το 1930 με σχιζοφρένεια και αφοσιώθηκε σε σανατόριο στην Ελβετία, επέστρεψε αργότερα στην Ελλάδα και αφιέρωσε το υπόλοιπο της ζωής της στη φιλανθρωπία. Παρέμεινε στην Αθήνα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, προστατεύοντας Εβραίους πρόσφυγες και μοιράζοντας σιτηρέσια, και συνέχισε να ιδρύει ένα ορθόδοξο τάγμα νοσηλευτών μοναχών, γνωστό ως η Χριστιανική Αδελφότητα της Μάρθας και της Μαρίας.
Στις περσινές εκδηλώσεις, ο Κάρολος μίλησε για τη διαρκή στοργή για τη γιαγιά του: «Στην Αθήνα ήταν που η αγαπημένη μου γιαγιά, η πριγκίπισσα Αλίκη, κατά τα σκοτεινά χρόνια της ναζιστικής κατοχής, προσέφυγε σε μια εβραϊκή οικογένεια – πράξη για την οποία υπολογίζεται στο Ισραήλ. ως «Δίκαιοι Μεταξύ των Εθνών».
Πνευματική προσήλωση στην Ορθοδοξία
Υπήρξαν πολλές εικασίες για τη σχέση του νέου Βασιλιά με την Ελληνική Ορθοδοξία όλα αυτά τα χρόνια. Ως Πρίγκιπας της Ουαλίας, ήταν συχνός επισκέπτης της αμιγώς ανδρικής μοναστικής δημοκρατίας του Αγίου Όρους (το Άγιο Όρος) στη βόρεια Ελλάδα – τον πιο ιερό τόπο στον ορθόδοξο κόσμο – όπου, κρυμμένος μακριά από τον κόσμο, λέγεται ότι βρήκε την πολυπόθητη γαλήνη και πνευματική γαλήνη μέσα στην τραχιά φυσική ομορφιά του.
Μετά από μια επίσκεψη τον Μάιο του 2004, ένας Αθωνίτης μοναχός εκμυστηρεύτηκε: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Βρετανός βασιλιάς είναι ορθόδοξος στην καρδιά του. Δυστυχώς, είναι πολύ περιορισμένος από τη θέση του». Πριν από την επίσκεψη, ένα από τα μοναστήρια – η Μονή Χελανδαρίου – υπέστη σοβαρές ζημιές από πυρκαγιά. Ο τότε πρίγκιπας ξεκίνησε την ιδέα της δημιουργίας του “Οι φίλοι του Αγίου Όρους” στη Βρετανία, η οποία συγκέντρωσε κεφάλαια για την αποκατάστασή του.
Σε όλη του τη ζωή, ο Κάρολος έχει επιδείξει ένα άνευ προηγουμένου ενδιαφέρον για τις παγκόσμιες θρησκείες, συμπεριλαμβανομένου του Ισλάμ, του Βουδισμού και άλλων δογμάτων του Χριστιανισμού, αλλά Η σχέση του με την Ορθοδοξία είναι βαθιά και βαθιά ουσιαστική – ένα τμήμα της βασιλικής του περιουσίας στο Highgrove του Gloucestershire, είναι στολισμένο με βυζαντινές εικόνες, πολλές από τις οποίες πιστεύεται ότι είναι δώρα από τους μοναχούς στο Άγιο Όρος.
Τώρα που αναλαμβάνει το ρόλο του Αρχηγού της Εκκλησίας της Αγγλίας, του Υπερασπιστή της Πίστεως, ο νέος Βασιλιάς επιβεβαίωσε τη δέσμευσή του για διαθρησκειακό διάλογο και αρμονία μεταξύ ανθρώπων διαφορετικών θρησκειών σε μια ολοένα και πιο πολυπολιτισμική Βρετανία. Ένας ένθερμος υποστηρικτής της θρησκευτικής ελευθερίαςφαίνεται απίθανο να εγκαταλείψει την πνευματική και πνευματική του δέσμευση στην Ελληνική Ορθοδοξία.
Εφραίμ, ηγούμενος του Βατοπεδίου του Αγίου Όρους – Το υιοθετημένο μοναστήρι του Καρόλου – ήταν συχνός επισκέπτης στο Highgrove όλα αυτά τα χρόνια, δίνοντάς του οδηγίες στον ανατολικό Χριστιανισμό. Σε μια δήλωση στον Guardian το 2004, ο Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων Γρηγόριος, ο οποίος ηγείται της Ορθόδοξης κοινότητας των 500.000 ατόμων στη Βρετανία, υπενθύμισε στους αναγνώστες ότι «η Ορθοδοξία είναι στην οικογένειά του».
«Μια από τις θείες του Καρόλου, η Μεγάλη Δούκισσα Ευγενία, ανακηρύχθηκε Ορθόδοξη αγία μετά τη δολοφονία της στη Μόσχα, όπου είχε ιδρύσει ένα μοναστήρι. Η γιαγιά του από τον πατέρα του, η Αλίκη, ήταν καλόγρια για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της. Μιλούσε πολύ καλά ελληνικά και στα τελευταία της χρόνια, όταν ήρθε να ζήσει στο Λονδίνο, διατηρούσε ένα ορθόδοξο παρεκκλήσι στο παλάτι του Μπάκιγχαμ», πρόσθεσε ο ιερέας. «Η Αλίκη ήταν μια πολύ ισχυρή γυναίκα που είμαι σίγουρος ότι είχε πολύ ισχυρή επιρροή στον Τσαρλς στα πρώτα του χρόνια».
Στήριξη στους Νέους Έλληνες
Ενώ η βασίλισσα Ελισάβετ δεν επισκέφτηκε ξανά την Ελλάδα κατά τη διάρκεια της 70χρονης βασιλείας της, ειπώθηκε ότι ανησυχούσε βαθιά για τον ελληνικό λαό κατά τη διάρκεια της δεκαετούς οικονομικής κρίσης. Ο γιος της Κάρολος, ωστόσο, πέρα από το έντονο ενδιαφέρον του για την Ελληνική Ορθοδοξία, στράφηκε προσωπικά για να βοηθήσει τους άνεργους νέους της χώρας.
Ιδρύθηκε το 2015, the Prince’s Trust International – η παγκόσμια εκδοχή της φιλανθρωπικής οργάνωσης του Ηνωμένου Βασιλείου που ίδρυσε το 1976 για την υποστήριξη ευάλωτων νέων – έχει ισχυρή παρουσία στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια ενός πενταετούς προγράμματος, το Trust στοχεύει να υποστηρίζει περισσότερους από 2.200 νέους (18 έως 30 ετών) στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας για εκπαίδευση σε βασικές δεξιότητες και εύρεση εργασίας.
Κατά την επίσκεψή του το 2018, μίλησε για την πρωτοβουλία: «Γνωρίζοντας ότι η Ελλάδα, και τόσοι πολλοί Έλληνες, περνούν μια τόσο δύσκολη περίοδο τα τελευταία χρόνια, ήθελα να βρω έναν τρόπο – όσο μικρό και ανεπαρκές – να βοηθήσω την οι νέοι της Ελλάδας αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητές τους, είτε μέσω της κατάρτισης δεξιοτήτων είτε βοηθώντας τους να δημιουργήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις».
Σε μια επίσημη δεξίωση στο St James’s Palace στο Λονδίνο το 2019, ο τότε Πρίγκιπας της Ουαλίας υποδέχθηκε Έλληνες δικαιούχους του προγράμματος μαζί με εξέχοντες Έλληνες του επιχειρηματικού κόσμου της Βρετανίας. Σε άπταιστα ελληνικά είπε: «Μαζί μπορούμε να βοηθήσουμε τους νέους της Ελλάδας να οικοδομήσουν ένα καλύτερο μέλλον για τους εαυτούς τους και τη χώρα τους».
Φαίνεται ότι η στενή προσωπική σύνδεση του πρόσφατα αναληφθέντος βασιλιά Καρόλου Γ’ με την Ελλάδα πρόκειται να συνεχιστεί για πολύ στο μέλλον.