Η ελληνική επιστημονική ελίτ της τεχνητής νοημοσύνης συγκεντρώθηκε τη Δευτέρα βόρεια της πρωτεύουσας στο προάστιο της Αγίας Παρασκευής για να συζητήσει πώς μπορεί να αξιοποιηθεί αυτή η αναδυόμενη τεχνολογία και τις μεταμορφωτικές αλλαγές που φέρνει στην καθημερινή ζωή και σε επιστημονικά πεδία.
Σε σειρά σεμιναρίων συμμετέχουν κορυφαίοι επιστήμονες, μεταξύ των οποίων από το Χάρβαρντ και το MIT, όπως ο Ευθύμιος Καξιράς, ο Δημήτρης Μπερτσιμάς και η Γεωργία Περάκη, καθώς και μελετητές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), όπως ο Γιώργος Στάμου και η Θεοδώρα Βαρβαρίγκου. που διοργανώθηκε από το Ελληνικό Ινστιτούτο Ανωτέρων Σπουδών (Ε.Σ.Ε.Σ.) στο Δημόκριτο Ινστιτούτο Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών & Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών. Κύριος στόχος της πενθήμερης εκδήλωσης είναι η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ επιστημόνων στο εξωτερικό και στην Ελλάδα.
«Οραματίζομαι ένα μέλλον όπου η τεχνητή νοημοσύνη θα γίνει η παγκόσμια γλώσσα σε όλους τους κλάδους», είπε ο Μπερτσιμάς, εφαρμοσμένος μαθηματικός και καθηγητής στο Sloan School of Management του MIT, προσθέτοντας ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει προχωρήσει στην κατοχή της «υπεράνθρωπης νοημοσύνης». Εξέφρασε ενθουσιασμό για τις πιθανές προσφορές AI, παρόλο που τα απτά αποτελέσματα μπορεί να χρειαστούν αρκετά χρόνια για να υλοποιηθούν. Ο Μπερτσιμάς τόνισε την καθολικότητα της τεχνητής νοημοσύνης και τις εφαρμογές της σε διάφορους τομείς, από τις επιστήμες και τη μηχανική έως τη νομική και την ιατρική.
Ο καθηγητής του MIT εμβάθυνε στην τεχνητή νοημοσύνη ως εργαλείο πρόβλεψης, προσφέροντας παραδείγματα των πρακτικών εφαρμογών του. Για παράδειγμα, στην περίπτωση της καρδιακής νόσου, λαμβάνονται υπόψη παράγοντες όπως το φύλο του ασθενούς, η ηλικία και ο αριθμός των τσιγάρων που καπνίζει την ημέρα. Ωστόσο, οι άνθρωποι δεν είναι απλοί αποδέκτες των ευρημάτων της AI, είπε. συμβάλλουν ενεργά στη διαμόρφωσή του.
Όσον αφορά την ιατρική, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να προσδιορίσει ποιοι ασθενείς λαμβάνουν κατώτερη ιατρική φροντίδα αναλύοντας τεράστιες ποσότητες ιατρικών δεδομένων. «Πώς αξιολογείτε τη σχέση ποιότητας και κόστους; Ο μόνος τρόπος είναι η χρήση δεδομένων», εξήγησε ο Μπερτσιμάς.
Κατά την πρώτη ημέρα του σεμιναρίου, διερευνήθηκαν διάφορα παραδείγματα εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης σε τομείς όπως η φυσική και η ναυσιπλοΐα πλοίων. Το σεμινάριο υπογράμμισε τη σημασία της εκπαίδευσης ως θεμελιώδους πυλώνα για μια κοινωνία που βασίζεται όλο και περισσότερο στην τεχνητή νοημοσύνη ως βοηθητικό εργαλείο.
«Ο κόσμος αλλάζει πολύ πιο γρήγορα από πριν», λέει η Στάμου, καθηγήτρια στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ. Ο τρόπος με τον οποίο σκεφτόμαστε την εκπαίδευση πρέπει να εξελιχθεί, συμπεριλαμβανομένης της εισαγωγής διεπιστημονικών μαθημάτων όπου όλοι συμμετέχουν ενεργά, όπως AI+Φυσική ή AI+Ιατρική. Ο Στάμου πρόσθεσε: «Δεν μπορώ να οραματιστώ ένα μέλλον όπου θα βασιζόμαστε αποκλειστικά στα ρομπότ για τα πάντα, ούτε θα εμπιστευόμουν ένα ρομπότ αντί για έναν γιατρό. Ωστόσο, θα πρέπει να μάθουμε να συνεργαζόμαστε. Η αλλαγή είναι αναπόφευκτη, επομένως είναι καλύτερο για την ελληνική κοινωνία να προσαρμοστεί και να προετοιμαστεί για αυτό που θα ακολουθήσει γιατί ο κόσμος θα προχωρήσει ό,τι κι αν συμβεί».
Σκουπίδια μέσα, σκουπίδια έξω
Κατά την πρώτη μέρα του σεμιναρίου στον Δημόκριτο συζητήθηκαν διάφορες εφαρμογές της ΤΝ, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης της στον τομέα της φυσικής. Ο καθηγητής Ευθύμιος Καξιράς, πρόεδρος του Τμήματος Φυσικής και ο John Hasbrouck Van Vleck, καθηγητής καθαρής και εφαρμοσμένης φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, μίλησαν για το πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση των άμορφων υλικών και στο σχεδιασμό υλικών με βελτιωμένη απόδοση, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της δημιουργίας μικρότερων και πιο αποδοτικών μπαταριών για smartphone και αυτοκίνητα.
Ο Καξιράς είπε ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα ωφέλιμη στην αντιμετώπιση περίπλοκων προκλήσεων που σχετίζονται με υλικά. Για παράδειγμα, έχει χρησιμοποιηθεί στη μελέτη μαγνητικών υλικών, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας σε διάφορες εφαρμογές όπως η απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού, πιο γνωστή ως MRI, και τα τρένα maglev. Η ομάδα του χρησιμοποιεί με επιτυχία μοντέλα AI για 10 χρόνια χωρίς να αντιμετωπίζει σημαντικά μειονεκτήματα. «Τα προβλήματα που προσπαθούμε να λύσουμε είναι τεχνικής φύσης. Τα μοντέλα δεν θέτουν ηθικά διλήμματα. είναι εργαλεία για την επιλογή ενός υλικού έναντι του άλλου. Στην καθαρή επιστήμη, δεν μπορώ να φανταστώ κανένα μειονέκτημα. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα ενδιαφέρον και περίπλοκο «όπλο», όπως λέγαμε, που δίνει απαντήσεις σε προκλητικά προβλήματα», είπε.
Πέρα από τη φυσική, συζητήθηκε επίσης η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση. Στο Χάρβαρντ, ο Καξιράς έχει δει τη συστηματική υιοθέτηση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης όπως το ChatGPT στη διδακτική προσέγγιση. Ενώ ορισμένοι επιχειρηματολογούν για προφορικές εξετάσεις για να αποτρέψουν την υπερβολική εξάρτηση από την τεχνητή νοημοσύνη, ο Καξιράς βλέπει την τεχνητή νοημοσύνη ως μέσο για τη βελτίωση της μάθησης, ωθώντας τους μαθητές να συμμετάσχουν σε πιο βαθιά αναλυτική σκέψη και να απομακρυνθούν από απλοϊκές ερωτήσεις. Υποστηρίζει μια στροφή στην εκπαιδευτική φιλοσοφία, εστιάζοντας στην κριτική σκέψη και όχι στην απομνημόνευση. Οι μαθητές θα πρέπει να μάθουν να αξιολογούν την ακρίβεια των απαντήσεων που δημιουργούνται από την τεχνητή νοημοσύνη και να διακρίνουν το σωστό από το λάθος.
Σχετικά με το θέμα των ηθικών διλημμάτων που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη, ο Περάκης, επιχειρησιακός ερευνητής και ο William F. Pounds, καθηγητής Επιχειρησιακής Έρευνας και Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Sloan School of Management, MIT, αναπληρωτής κοσμήτορας κοινωνικών και ηθικών ευθυνών της πληροφορικής (SERC) στο Το MIT Schwarzman College of Computing, και συνδιευθυντής του Κέντρου Επιχειρησιακής Έρευνας του MIT, θα το συζητήσει στο σεμινάριο της Τετάρτης. Ο Περάκης αναγνωρίζει ότι η τεχνητή νοημοσύνη, όπως κάθε νέα τεχνολογία, έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές πτυχές, προκαλώντας συχνά φόβο. Ωστόσο, ενθαρρύνει τους μαθητές να διερευνήσουν τον πιθανό αντίκτυπό του, τόσο ευεργετικό όσο και επιζήμιο, στην ανθρωπότητα. «Ακόμα κι αν δημιουργήσετε άψογους αλγόριθμους και εισάγετε σκουπίδια, θα εξακολουθούν να παράγουν σκουπίδια ως έξοδο», είπε.
Κατά τη διάρκεια του περασμένου ακαδημαϊκού έτους, στους φοιτητές του MIT δόθηκε μια άσκηση και 56 από αυτούς έγραψαν εργασίες σχετικά με το θέμα μέσα σε μια περίοδο ενός μήνα. Ένας μαθητής, είπε ο Περάκης, δημιούργησε μια εφαρμογή AI που συλλέγει δεδομένα από όλες τις διαδικτυακές συνομιλίες ενός ατόμου και παρέχει συστάσεις για το πώς να βελτιώσει τη συμπεριφορά του στις ανθρώπινες σχέσεις με βάση αυτά τα δεδομένα. «Θα εκπαιδευόταν», όπως όλες οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, «από εσάς, αλλά θα μπορούσε φυσικά να ξεπεράσει τους περιορισμούς του», εξήγησε.
Η Περάκη πιστεύει ότι υπάρχει υπερβολική έμφαση στα αρνητικά της συγκεκριμένης τεχνολογίας και συνηγορεί για περισσότερες συζητήσεις για τα θετικά της. «Είμαι εξαιρετικά αισιόδοξος. μπορείς να πετύχεις κάτι πραγματικά απίστευτο για τόσα πολλά θέματα, όπως η ιατρική και η φτώχεια. Το μυαλό μας είναι σαν υπολογιστής. αν εισαγάγετε λάθος δεδομένα, θα πάρει λάθος αποφάσεις και το ίδιο ισχύει και για την τεχνητή νοημοσύνη. Οι άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιήσουν αλγόριθμους για βοήθεια», είπε ο Περάκης.
«Η τεχνολογική πρόοδος σε αυτόν τον τομέα έχει ήδη πάρει τον δρόμο της», είπε, «και θα πρέπει να εκπαιδεύσουμε ξανά τους εαυτούς μας ώστε να έχουμε τα εργαλεία για να το χρησιμοποιήσουμε σωστά». Για το λόγο αυτό, οι συνάδελφοί της στο SERC παρείχαν «μαθήματα» για την τεχνητή νοημοσύνη στη Γερουσία και το Κογκρέσο. «Η εκπαίδευση του κόσμου είναι ζωτικής σημασίας», είπε, «για να διαλύσει την άγνοια σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη και να προωθήσει την κατανόηση. Δεν πιστεύω ότι η τεχνητή νοημοσύνη μας αντικαθιστά. Εκπαιδεύεται από ανθρώπους και εξαρτάται από άτομα. Το θέμα είναι ότι οι άνθρωποι που θα το χρησιμοποιήσουν δεν πρέπει να το κάνουν κατάχρηση».