Ο εκσυγχρονισμός της τεχνικής υποδομής του στόλου και η στελέχωσή του με άρτια καταρτισμένο τεχνικό προσωπικό –και άρα ακριβοπληρωμένο– είναι επιτακτική.
Γιορτάσαμε πρόσφατα την Ημέρα των Ενόπλων Δυνάμεων μας και σύντομα θα γιορτάσουμε το Ελληνικό Ναυτικό μας τη δική του ημέρα. Και οι δύο γιορτές μας γεμίζουν με εθνική υπερηφάνεια και σεβασμό για τις ένοπλες δυνάμεις μας που είναι ισχυροί θεματοφύλακες των εθνικών μας συμφερόντων καθώς και της τιμής και της αξιοπρέπειας της χώρας μας.
Κάποιες σκέψεις έρχονται στο νου όταν σκέφτομαι ιδιαίτερα το Ελληνικό Ναυτικό:
Μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα, οι νέες συμφωνίες για την απόκτηση πλοίων και εξοπλισμού είναι ζωτικής σημασίας, καθώς θα ενισχύσουν σημαντικά το υλικό του, όχι μόνο στον αριθμό των πλοίων, αλλά κυρίως παρέχοντας δυνατότητες και στρατηγικές προοπτικές που στερείται ο στόλος σήμερα.
Ωστόσο, βραχυπρόθεσμα, υπάρχουν προκλήσεις και προβλήματα που απαιτούν άμεση λύση, έτσι ώστε το Ελληνικό Ναυτικό μας να μπορεί να γίνει ακόμα πιο ισχυρό, αξιόπιστο και αποτελεσματικό, ικανό να παραμείνει στην αποστολή για μεγάλα χρονικά διαστήματα όταν απαιτείται, και ταυτόχρονα ικανό να είναι παρούσα σε περισσότερα μέτωπα από όσα απαιτεί η σημερινή γεωπολιτική κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τα προβλήματα είναι προφανή, είναι γνωστά σε όλους και είναι σχετικά εύκολο να αντιμετωπιστούν σε σύγκριση με το κόστος και την προσπάθεια που απαιτείται για την απόκτηση νέων, ακριβών μονάδων όπως φρεγάτες και κορβέτες.
Η ενίσχυση του λειτουργικού προϋπολογισμού του στόλου είναι μια κίνηση απαραίτητη και αδιαπραγμάτευτη. Όποιος διαχειρίζεται πλοία γνωρίζει ότι χωρίς επισκευές, ανταλλακτικά, συντήρηση και υλικά είναι αδύνατο να διατηρηθούν αξιόπλοα ή επιχειρησιακά ικανά να πολεμήσουν. Το ποσό που απαιτείται είναι πραγματικά ασήμαντο και δεν ξεπερνά τις μερικές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ το χρόνο, μια γρήγορη και εύκολη απόφαση για την κυβέρνηση.
Είναι απαραίτητο τουλάχιστον 10 πολύ παλιά και λειτουργικά άχρηστα πλοία του πολεμικού ναυτικού να απομακρυνθούν από την υπηρεσία, καθώς η μόνη τους χρήση είναι η παροχή «άνετων» θέσεων στις πελατειακές αποστολές του ναυτικού. Είναι πραγματικά λυπηρό να επισκέπτεσαι τον Ναύσταθμο Σαλαμίνας και να βλέπεις πλοία που θυμίζουν περισσότερο ναυπηγείο σκραπ.
Ωστόσο, μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα, αυτά είναι τα πιο σημαντικά προβλήματα:
Η συνεχιζόμενη απώλεια άξιων και ικανών τεχνικών αξιωματικών από το Πολεμικό Ναυτικό, οι οποίοι μετά την εκπαίδευση και την εμπειρία τους στον στρατό παραιτήθηκαν για πολύ υψηλότερους μισθούς και καλύτερες προοπτικές σταδιοδρομίας. Τα πλοία και οι υπηρεσίες του ναυτικού εξαντλούνται από τεχνικούς αξιωματικούς (και υπαξιωματικούς) και δύο ολόκληρες τάξεις αποφοίτησης της ναυτικής ακαδημίας έχουν χαθεί με αυτόν τον τρόπο τα τελευταία χρόνια.
Ως αποτέλεσμα, θα αντιμετωπίσουμε ένα ανυπέρβλητο πρόβλημα στη στελέχωση των πλοίων μας πολύ σύντομα, για να μην αναφέρουμε τι θα συμβεί όταν οι νέες φρεγάτες και κορβέτες που θα απαιτήσουν μεγάλο αριθμό υψηλά εκπαιδευμένων μελών πληρώματος ενταχθούν στον στόλο. Πώς θα στελεχωθούν τότε τα νέα μας πλοία όταν ηλεκτρολόγοι μηχανικοί, ηλεκτρολόγοι και πολλοί άλλοι ειδικοί εγκαταλείπουν συνεχώς και εγκαταλείπουν το ναυτικό;
Άμεσα με το παραπάνω πρόβλημα συνδέεται η ανάγκη άμεσης ενίσχυσης όλης της τεχνικής υποδομής του στόλου, οπότε το ναυτικό είναι σε θέση να υποδεχθεί τα νέα πλοία (καθώς και τις αναβαθμισμένες φρεγάτες ΜΕΚΟ) που θα φτάσουν σύντομα και θα απαιτήσουν πλήρως διαφορετικό επίπεδο τεχνικής υποστήριξης όσον αφορά τη συντήρηση και τις επισκευές. Απαιτείται άμεση ενίσχυση του τεχνικού προσωπικού με τα απαραίτητα προσόντα (και κατ’ επέκταση ισοδύναμη αποζημίωση ή κανείς δεν θα ενταχθεί στο Πολεμικό Ναυτικό όταν υπάρχουν σημαντικά υψηλότερες θέσεις εργασίας στη ναυτιλιακή αγορά) καθώς και νέα εργαστήρια και πληρώματα υψηλής συντήρηση επιπέδου.
Όλα τα παραπάνω φαίνονται απλά, αλλά η πολιτική απόφαση για την επίτευξή τους πρέπει να ληφθεί άμεσα. Όλες οι αρμόδιες αρχές πρέπει να κατανοήσουν ότι μια ισχυρή άμυνα δεν διασφαλίζεται μόνο με νέα συστήματα, αλλά πρωτίστως με συνεπείς και συνεχείς προσπάθειες και προσοχή σε θέματα εκπαίδευσης, υποδομής, υποστήριξης και υλικοτεχνικής υποστήριξης, όπως διαπιστώνεται σε όλες τις θεωρίες στρατιωτικής στρατηγικής.
Ένα πολύ ευπρόσδεκτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η εξαγγελθείσα κυβερνητική πρωτοβουλία για αναπροσαρμογή των μισθών των ενόπλων δυνάμεων, κάτι που ήταν άλυτο εδώ και καιρό. Οι βελτιώσεις πρέπει να στοχεύουν σε όσους υπηρετούν στην πρώτη γραμμή, όπως πιλότοι, πληρώματα ναυτικού σε ενεργό υπηρεσία και άλλους παρόμοιους ρόλους.
Όλοι οι Έλληνες πρέπει να καταλάβουν ότι ένα Ελληνικό Ναυτικό (που αναμφίβολα έχει γίνει ο σημαντικότερος από τους τρεις κλάδους του στρατού λόγω των αλλαγών στο γεωστρατηγικό περιβάλλον της Μεσογείου) πολύ αξιόπιστο, με σοβαρή ευθύνη και αποτελεσματική υποστήριξη σε υλικό και προσωπικό. , αποτελεί την καλύτερη εγγύηση όχι μόνο για την εθνική μας άμυνα, αλλά και για να προσφέρει στην πολιτική ηγεσία της χώρας άνεση και εμπιστοσύνη για τον πολιτικό και στρατηγικό σχεδιασμό τόσο στο άμεσο όσο και στο μακροπρόθεσμο μέλλον.
Ο Πάνος Λασκαρίδης είναι πρόεδρος του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.