Το μέλλον της Αθήνας ως ελκυστικής και βιώσιμης πόλης θα εξαρτηθεί, αναμφίβολα, από διάφορους παράγοντες – ορισμένους σταθερούς, άλλους αδύνατο να προβλεφθούν. Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της, ωστόσο, έγκειται στην προσέλκυση νέων κατοίκων πίσω στις πιο κεντρικές γειτονιές της. η ιστιοπλοΐα φαίνεται να είναι κάθε άλλο παρά ομαλή, και τα εμπόδια –μεγάλα και μικρά– αφθονούν.
Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι οι τιμές των ενοικίων αυξάνονται σταθερά, σε σημείο που ζητούνται υπέρογκα ποσά για διαμερίσματα σε παλιές κτίρια που δεν διαθέτουν βασικές υποδομές είτε εντός του ίδιου του κτιρίου είτε σε άμεση γειτνίαση. Είναι επίσης ότι δεν φαίνεται να υπάρχει λύση – αυτή τη στιγμή τουλάχιστον – για τα χρόνια ζητήματα της εγκληματικότητας, της ηχορύπανσης, των βανδαλισμών και της τρομερής κυκλοφοριακής συμφόρησης που πνίγει τη ζωή σε τόσες πολλές περιοχές.
Το γενικότερο πρόβλημα με την Αθήνα, ωστόσο, με εξαίρεση μερικά τετράγωνα εδώ κι εκεί, είναι ότι βυθίζεται σε μια αίσθηση κατάθλιψης και εγκατάλειψης. Αυτό μπορεί να μην είναι τόσο οξύ σε περιοχές όπως το Κολωνάκι, το Παγκράτι, ο Φιλοπάππου, οι Αμπελόκηποι, η Πλατεία Μαβίλη και λίγες άλλες γειτονιές, αλλά η συνολική αίσθηση όταν περπατάτε στο κέντρο της πόλης και σε ολόκληρη την περιοχή που εκτείνεται από την οδό Ιπποκράτους έως την Αχαρνών, είναι ότι κανείς δεν νοιάζεται για αυτό, ούτε ένα κομμάτι.
Δεν αναφέρομαι στις δημοτικές υπηρεσίες που κάνουν ό,τι κάνουν, αλλά στην απουσία μιας πολιτικής που να κοιτάζει το μέλλον στο μέλλον. Έχει αναρωτηθεί κάποιος σε θέση εξουσίας, για παράδειγμα, πώς θα είναι η οδός Πατησίων το 2024; Πώς φοιτητές, καλλιτέχνες και συνταξιούχοι που θέλουν να είναι κοντά στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στην εμπορική περιοχή θα μπορούν να αντέξουν οικονομικά τη στέγαση; Πώς θα πάρουν οι γονείς τα μωρά τους στα καρότσια τους στα στενά, σπασμένα και σπαρμένα με εμπόδια πεζοδρόμια;
Αυτά τα ερωτήματα θα έπρεπε να είναι ανόητα, αλλά μιλάμε για αυτά εδώ και μισό αιώνα. Είναι σοβαρά προβλήματα και όχι μόνο δεν φεύγουν, αλλά δείχνουν να χειροτερεύουν. Ως τουριστικός προορισμός, η Αθήνα έχει δεκάδες σουβλατζίδικα για να επιδείξει γύρω από το Μοναστράκι, αλλά δεν μπορούμε παρά να ντρεπόμαστε για το θέαμα της πλατείας Ομονοίας και των περιχώρων της τη νύχτα.
Εάν η ιδέα της εισαγωγής μεγαλύτερης ποικιλίας δραστηριοτήτων στην περιοχή του κέντρου της πόλης –όπως συνέβαινε κάποτε– δεν αποκτήσει έλξη, αυτή η αίσθηση παραμέλησης και εξαθλίωσης θα επιδεινωθεί. Ονειρεύεται κανείς να ζήσει κοντά στην πλατεία Κλαυθμώνος, να επενδύσει σε ένα παλιό γραφείο ή πολυκατοικία στην Πραξιτέλους ή στην Ευριπίδου και να τα επιστρέψει στις παλιές τους συνήθειες; Όταν συμβεί αυτό, και όταν αυτό γίνει τάση, μόνο τότε μπορούμε να αρχίσουμε να ελπίζουμε ότι η Αθήνα θα ξανασταθεί στα πόδια της.