Πάνω από ένα χρόνο αφότου οι χώρες υποσχέθηκαν να τερματίσουν την αποψίλωση των δασών έως το 2030, ο κόσμος συνεχίζει να χάνει τα τροπικά του δάση με γρήγορους ρυθμούς, σύμφωνα με έκθεση που εκδόθηκε την Τρίτη.

Η ετήσια έρευνα του World Resources Institute, ενός ερευνητικού οργανισμού, διαπίστωσε ότι ο κόσμος έχασε 10,2 εκατομμύρια στρέμματα πρωτογενούς τροπικού δάσους το 2022, αύξηση 10% από το προηγούμενο έτος. Είναι η πρώτη αξιολόγηση που καλύπτει έναν ολόκληρο χρόνο από τον Νοέμβριο του 2021, όταν 145 χώρες δεσμεύτηκαν σε μια παγκόσμια σύνοδο κορυφής για το κλίμα στη Γλασκώβη της Σκωτίας, να σταματήσουν την απώλεια δασών μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας.

«Ελπίζαμε μέχρι τώρα να δούμε ένα σήμα στα δεδομένα ότι γυρνούσαμε τη γωνία για την απώλεια δασών», δήλωσε ο Φράνσις Σέιμουρ, ανώτερος συνεργάτης στο δασικό πρόγραμμα του ινστιτούτου. «Δεν βλέπουμε ακόμη αυτό το σήμα και, στην πραγματικότητα, οδηγούμαστε σε λάθος κατεύθυνση».

Η έκθεση, που έγινε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, κατέγραψε την απώλεια δέντρων στις τροπικές περιοχές από την αποψίλωση των δασών, τις πυρκαγιές και άλλες αιτίες. Η καταστροφή του περασμένου έτους είχε ως αποτέλεσμα 2,7 γιγατόνους εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, ένα σημαντικό ποσό που ισοδυναμεί περίπου με τις ετήσιες εκπομπές ορυκτών καυσίμων της Ινδίας, μιας χώρας 1,4 δισεκατομμυρίων κατοίκων.

Η τροπική αποψίλωση των δασών υποβαθμίζει επίσης μερικά από τα πλουσιότερα οικοσυστήματα του πλανήτη, τα ενδιαιτήματα για τα φυτά και τα ζώα και τους ρυθμιστές των προτύπων βροχής για πολλές χώρες.

Το τροπικό δάσος του Αμαζονίου, το μεγαλύτερο στον κόσμο, δεν έχει αντιμετωπίσει τέτοια τεράστια καταστροφή εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες, σύμφωνα με ανάλυση των δεδομένων του World Resources Institute από την Amazon Conservation, έναν ερευνητικό οργανισμό.

Η Βραζιλία, η χώρα με το μεγαλύτερο τμήμα τροπικών δασών, είχε τα υψηλότερα ποσοστά αποψίλωσης των δασών παγκοσμίως. Αντιπροσώπευε περισσότερο από το 40% της απώλειας δέντρων παγκοσμίως, ακολουθούμενο από το Κονγκό και τη Βολιβία.

Η Βολιβία έδωσε μερικούς από τους πιο εντυπωσιακούς αριθμούς της έκθεσης. Η απώλεια δασών εκεί αυξήθηκε κατά 32% πέρυσι, το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί για τη χώρα αυτή. Ήταν μια από τις λίγες χώρες τροπικών δασών που δεν υπέγραψαν τη δέσμευση της Γλασκώβης για την αποψίλωση των δασών.

Η Marlene Quintanilla, διευθύντρια έρευνας στο Fundación Amigos de la Naturaleza, μια μη κερδοσκοπική ομάδα στη Βολιβία, είπε ότι ένας ισχυρός μοχλός καταστροφής στη χώρα αυτή ήταν μια κυβερνητική πολιτική που ενθαρρύνει τους αγρότες να καθαρίσουν τεράστιες εκτάσεις για να εξασφαλίσουν τίτλους γης.

«Το όρθιο δάσος δεν θεωρείται ότι εκπληρώνει καμία κοινωνική ή οικονομική λειτουργία», είπε.

Η επέκταση της γεωργίας φάνηκε να βλάπτει τα δάση στην Αφρική. Στη Γκάνα, τη χώρα που έχασε το μεγαλύτερο ποσοστό του πρωτογενούς δάσους της πέρυσι, η εκκαθάριση μικρής κλίμακας για την παραγωγή κακάο ήταν μια σημαντική πηγή αποψίλωσης των δασών.

Η εκκαθάριση των δασών συνδέεται στενά με την έλλειψη οικονομικών ευκαιριών και βασικών υποδομών στην περιοχή της λεκάνης απορροής του ποταμού Κονγκό. Στο Κονγκό, για παράδειγμα, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια, επομένως το δάσος είναι μια σημαντική πηγή καυσόξυλων και κάρβουνου για το μαγείρεμα.

Ο Teodyl Nkuintchua, ο οποίος εργάζεται στη στρατηγική και την προσέγγιση για το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόρων στην περιοχή του Κονγκό, είπε ότι οι πολιτικές για τον περιορισμό της περιβαλλοντικής βλάβης δεν θα λειτουργούσαν από μόνες τους.

«Αν δεν ενσωματώσουμε αναπτυξιακές προτεραιότητες σε αυτές τις δράσεις σε αυτές τις χώρες, δεν θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την αποψίλωση των δασών», είπε.

Ένα από τα λίγα φωτεινά σημεία της έκθεσης προήλθε από τη Νοτιοανατολική Ασία, όπου οι προσπάθειες για τον περιορισμό της αποψίλωσης των δασών στη Μαλαισία και την Ινδονησία συνέχισαν να αποφέρουν αποτελέσματα. Ένα μορατόριουμ υλοτόμησης, οι προσπάθειες αποκατάστασης τυρφώνων και οι εταιρικές δεσμεύσεις για τον αποκλεισμό προμηθευτών φοινικέλαιου που συνδέονται με την αποψίλωση των δασών φαίνεται να είναι αποτελεσματικές.

Και υπάρχουν ενδείξεις ότι η πορεία της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο στο εγγύς μέλλον.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έδωσε φέτος μια ώθηση προς αυτή την κατεύθυνση, υιοθετώντας έναν νόμο που απαγορεύει την εισαγωγή μιας σειράς προϊόντων που συμβάλλουν στην αποψίλωση των δασών σε τροπικές χώρες. Η Κίνα, ο μεγαλύτερος εισαγωγέας στον κόσμο πολλών γεωργικών προϊόντων, δεσμεύτηκε πρόσφατα να καταπολεμήσει την παράνομη αποψίλωση των δασών που συνδέεται με το εμπόριο της με τη Βραζιλία.

Η Βραζιλία φαίνεται επίσης να αλλάζει πορεία. Ο Πρόεδρος Luiz Inácio Lula da Silva ανέλαβε καθήκοντα τον Ιανουάριο δεσμευόμενος να προστατεύσει το τροπικό δάσος του Αμαζονίου και οι προκαταρκτικοί αριθμοί για τους πρώτους πέντε μήνες του έτους δείχνουν ότι τα ποσοστά αποψίλωσης των δασών έχουν μειωθεί κατά 31% από τον Ιανουάριο. Η αποψίλωση των δασών και το περιβαλλοντικό έγκλημα είχαν αυξηθεί απότομα επί του προκατόχου του, Ζαΐρ Μπολσονάρο.

Η ανάλυση της έκθεσης επικεντρώνεται στους τροπικούς, επειδή η απώλεια δασών εκεί είναι συνήθως πιο μόνιμη και τείνει να προκαλείται από ανθρώπινη δραστηριότητα. Τα τροπικά δάση έχουν επίσης μεγαλύτερο ρόλο στην αποθήκευση άνθρακα και στην υποστήριξη της βιοποικιλότητας. Αλλά η παγκόσμια απώλεια κάλυψης δέντρων πέρα ​​από τις τροπικές περιοχές μειώθηκε κατά 10% πέρυσι.

Σύμφωνα με την έκθεση, η μείωση ήταν άμεσο αποτέλεσμα των λιγότερων πυρκαγιών στα βόρεια δάση της Ρωσίας. Αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει. Ο Καναδάς βρίσκεται σε καλό δρόμο για να έχει τη χειρότερη περίοδο πυρκαγιών που έχει καταγραφεί.

Το Ελ Νίνο, ένα κλίμα που συνήθως συνδέεται με περισσότερες πυρκαγιές στις τροπικές περιοχές, μόλις έφτασε. Υπάρχει ανησυχία ότι, ακόμη και αν οι χώρες καταφέρουν να περιορίσουν την αποψίλωση των δασών κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι πυρκαγιές θα μπορούσαν να διαγράψουν ορισμένες από τις προσπάθειές τους.

«Μια χρονιά Ελ Νίνιο θα είναι μια δοκιμασία», είπε ο Ροντ Τέιλορ, παγκόσμιος διευθυντής για τα δάση στο Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόρων, προσθέτοντας ότι ελπίζει οι πυρκαγιές να μην προκαλέσουν όλεθρο. «Αλλά θα πρέπει να δούμε».

Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στους New York Times.