Ανακούφιση για τους βόρειους γείτονές μας ήταν η έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του Interconnector Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB) που μεταφέρει φυσικό αέριο από την Ελλάδα στη Βουλγαρία. Δημιούργησε ένα αίσθημα ασφάλειας στην κοινωνία ότι τα νοικοκυριά δεν θα παγώσουν τον χειμώνα και ταυτόχρονα ότι υπάρχει εναλλακτική λύση στον θανατηφόρο ενεργειακό αγκάλιασμα με τη Ρωσία, η οποία έχει ήδη κλείσει τις βρύσες.
Η IGB αλλάζει τον ενεργειακό χάρτη στα Βαλκάνια. Η ευκαιρία για την περιοχή να συνδεθεί ακόμη περισσότερο με τα ενεργειακά δίκτυα της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης και να γίνει κόμβος είναι τώρα, με τη λειτουργία του δεύτερου αγωγού φυσικού αερίου από τη Θεσσαλονίκη στη Βόρεια Μακεδονία.
Αθήνα και Σκόπια υπέγραψαν τη σχετική συμφωνία τον Σεπτέμβριο του 2021 στη Θεσσαλονίκη, παρουσία του Αμερικανού πρέσβη, γεγονός που υπογραμμίζει τη γεωπολιτική σημασία του έργου.
Με βάση τη συμφωνία, ο αγωγός αναμένεται να εκτείνεται σε 123 χιλιόμετρα από τη Νέα Μεσημβρία έως το Νεγκοτίνο, μέσω των παραμεθόριων πόλεων Ευζώνων και Γευγελής, συνδέοντας τα εθνικά συστήματα μεταφοράς φυσικού αερίου Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας.
Η αρχική του μεταφορική ικανότητα θα είναι 1,5 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, με δυνατότητα επέκτασής του στα 3 δισ. κυβικά μέτρα, ενώ έχουν γίνει σχέδια ώστε ο αγωγός να μεταφέρει και «πράσινο» υδρογόνο.
Οι τρέχουσες πληροφορίες αναφέρουν ότι επίκειται διαγωνισμός για το έργο και στις δύο χώρες, με αυξανόμενο ενδιαφέρον και από άλλες χώρες, όπως η Σερβία, το Κοσσυφοπέδιο, ακόμη και η Ουγγαρία.
Δεν έχουμε την πολυτέλεια να είμαστε αδιάφοροι ή διστακτικοί σχετικά με την οικονομική και κυρίως εθνική σκοπιμότητα ενός τέτοιου έργου με τη Βόρεια Μακεδονία. Ας μην ξαναπυροβοληθούμε στα πόδια. Οι εξελίξεις στην ενέργεια είναι γρήγορες. Η Ρωσία προσπαθεί να αναβαθμίσει την Τουρκία σε κόμβο και να επαναφέρει τις αγορές της νοτιοανατολικής Ευρώπης στο ενεργειακό της μαντρί, ενώ αυτές οι αγορές αγωνίζονται να γίνουν ανεξάρτητες. Η Ελλάδα διεκδικεί επίσης τον ρόλο του ενεργειακού παίκτη και αν πραγματικά θέλει αυτόν τον ρόλο πρέπει να ενεργοποιήσει και αυτή τη δεύτερη πύλη φυσικού αερίου στα Βαλκάνια, τον αγωγό με τη Βόρεια Μακεδονία.
Η ενέργεια αυτές τις μέρες είναι, μεταξύ άλλων, ένα ισχυρό εργαλείο επιρροής: εάν η Ελλάδα δεν στείλει αέριο στη Βόρεια Μακεδονία, τότε σύντομα η Σόφια θα μπορέσει να πουλήσει το πλεόνασμα της, παρασύροντας τα Σκόπια στα γεωπολιτικά της σχέδια. Το θέλουμε αυτό;