Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δημοσιεύθηκαν πέρυσι, η Ελλάδα έχει χαμηλό ιστορικό ασφάλειας επιβατών σιδηροδρόμων σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρώπης, καταγράφοντας το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας ανά εκατομμύριο σιδηροδρομικά χιλιόμετρα από το 2018 έως το 2022 μεταξύ 28 κρατών της ηπείρου.
Με απλά λόγια, η Ελλάδα έχει το χειρότερο σιδηροδρομικό σύστημα στην Ευρώπη. Όποιος έχει πάει σε τρένο στην Ιταλία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Τσεχία, τη Σκανδιναβία ή άλλες ευρωπαϊκές χώρες θα σας πει ότι απλά δεν υπάρχει σύγκριση. Τα ελληνικά τρένα μπορούν να συγκριθούν μόνο με αυτά που κυκλοφορούν σήμερα στην Αίγυπτο, την Τουρκία ή τη Βουλγαρία και είναι, ίσως, ελαφρώς ανώτερα από εκείνα που βρίσκονται στην Ινδία ή το Μπαγκλαντές.
Η Ελλάδα δεν ανέπτυξε ποτέ σιδηροδρομική κουλτούρα. Τα ταξίδια με τρένο δεν ήταν ποτέ η κύρια μορφή χερσαίων μεταφορών. Το αποτέλεσμα ήταν ένα απαρχαιωμένο δίκτυο σιδηροδρόμων και τρένων, το οποίο, παρά την περιστασιακή αποσπασματική προσπάθεια εκσυγχρονισμού του συστήματος, υπήρξε επανειλημμένα η πηγή τραγωδίας.
Οι φιλοδοξίες της Ελλάδας για ένα σύγχρονο σιδηροδρομικό σύστημα έφυγαν από τις γραμμές τις δεκαετίες του 1950 και του 1960, όταν δημιουργήθηκαν υποδομές σε μια προσπάθεια να τονωθεί η ανάπτυξη σε μια χώρα που είχε καταστραφεί από τον πόλεμο. Η ανοικοδόμηση της μεταπολεμικής Ευρώπης βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στα σιδηροδρομικά δίκτυα τα οποία επισκευάστηκαν γρήγορα για να λειτουργήσουν ως βασικό μέσο ανάπτυξης. Η Ελλάδα αποτέλεσε εξαίρεση, καθώς επέλεξε τα φορτηγά αντί των τρένων για τις εμπορευματικές μεταφορές. Το επιχείρημα ότι το ορεινό έδαφος της Ελλάδας είναι ακατάλληλο για ταξίδια με τρένο δεν ισχύει δεδομένου ότι τα σιδηροδρομικά δίκτυα διασχίζουν πολύ πιο δύσκολα βουνά και χαράδρες στην Ελβετία, την Αυστρία, τη βόρεια Ιταλία ή τα Πυρηναία.
Η απόφαση να προωθηθούν οι μεταφορές με φορτηγά και τα λεωφορεία σε αυτή τη γωνιά της Ευρώπης υποκινήθηκε από πολιτικές σκοπιμότητες, καθώς η άρχουσα τάξη έβλεπε επιστροφές που δεν μπορούσαν να προσφέρουν τα τρένα. Οι πολιτικοί μοίρασαν άδειες φορτηγών και λεωφορείων ως μοχλός για τους τοπικούς ηγέτες κομμάτων που στη συνέχεια ανταπέδωσε την πολιτική εύνοια προσελκύοντας ψήφους από την τοπική κοινότητα. Η Ελλάδα έχει, ως αποτέλεσμα, έναν από τους αναλογικά μεγαλύτερους στόλους φορτηγών και, ταυτόχρονα, το χειρότερο σιδηροδρομικό δίκτυο στην Ευρώπη – ένα δίκτυο που, σύμφωνα με τους ειδικούς, πρέπει να διαλυθεί και να ξαναχτιστεί από την αρχή. Οποιαδήποτε βήματα προς τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού συστήματος της χώρας έχουν επιτευχθεί χάρη στις πιέσεις και τις περιστασιακές απειλές από την ΕΕ, με στόχο να γίνουν οι ελληνικές γραμμές συμβατές με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές.
«Ποτέ ξανά», είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφερόμενος στην τραγωδία. «Τώρα ή ποτέ», θα μπορούσε να προσθέσει κανείς, καθώς στη χώρα παρουσιάζεται μια μεγάλη ευκαιρία να αποκτήσει επιτέλους ένα ασφαλέστερο, πιο πράσινο και οικονομικό μέσο μεταφοράς.