Η 21η Ιουνίου είναι η 20ή επέτειος της Συνόδου Κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στη Θεσσαλονίκη, Ελλάδα. Σε αυτό το ιστορικό γεγονός, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι υπό ένταξη και δυνάμει υποψήφιες χώρες από τα Δυτικά Βαλκάνια εκείνη την εποχή δεσμεύτηκαν μεταξύ τους. Η ΕΕ δεσμεύτηκε για την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων, ενώ οι χώρες της περιοχής υποστήριξαν τις κοινές αξίες της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, της αλληλεγγύης και της οικονομίας της αγοράς. Τα συμπεράσματα της συνόδου κορυφής παραμένουν μια σταθερή δέσμευση για όλους μας – την ΕΕ με τα κράτη μέλη της, συμπεριλαμβανομένης της Σλοβενίας, και των Δυτικών Βαλκανίων.
Η Σλοβενία εκτιμά ιδιαίτερα τη σύνοδο κορυφής, καθώς έδωσε νέες ελπίδες για σταθεροποίηση της περιοχής μετά από χρόνια πολέμων, πολιτικής αστάθειας και οικονομικής στασιμότητας μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Έδωσε ζωή σε ένα όνειρο για ένα ευρωπαϊκό μέλλον που θα οδηγούσε σε θετικές αλλαγές: αυξημένη ευημερία, βελτιωμένη συνδεσιμότητα και βελτιωμένες επαφές μεταξύ των ανθρώπων.
Τα τελευταία 20 χρόνια, πολλά έχουν επιτευχθεί μέσω της συνεργασίας. Τα Δυτικά Βαλκάνια έχουν δει γενική σταθερότητα. Οι χώρες της περιοχής απολαμβάνουν σήμερα τα οφέλη ενός καθεστώτος χωρίς βίζα και έκτοτε η περιοχή έχει σημειώσει σταθερή οικονομική πρόοδο. Η ΕΕ είναι μακράν ο μεγαλύτερος δωρητής και επενδυτής στην περιοχή, καθώς έλκει φυσικά προς τα Δυτικά Βαλκάνια και αντίστροφα. Η Σλοβενία είναι σταθερός υποστηρικτής της διεύρυνσης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βοηθήσαμε τους εταίρους μας στα Δυτικά Βαλκάνια παρέχοντας την πολιτική μας υποστήριξη και υποστηρίζοντας τις διαδικασίες που σχετίζονται με τη διεύρυνση στην περιοχή. Έχουμε βοηθήσει με κάθε δυνατό τρόπο. Αυτή ήταν η μακροπρόθεσμη πολιτική μας που δεν θα αλλάξει.
Δεν είναι μυστικό, ωστόσο, ότι έχουν χαθεί πολλές ευκαιρίες και από τις δύο πλευρές. Φαίνεται ότι ο αρχικός ενθουσιασμός για μεταρρυθμίσεις στα Δυτικά Βαλκάνια έχει εν μέρει εξατμιστεί κατά τη διάρκεια των δύο δεκαετιών και ότι, ως αποτέλεσμα, το φως στο τέλος του τούνελ που δείχνει την ένταξη στην ΕΕ φαίνεται να είναι πιο μακριά από ό,τι περιμέναμε. αυτό το σημείο. Ωστόσο, η ΕΕ αντιμετωπίζει τις δικές της προκλήσεις και η διεύρυνση δεν ήταν πάντα προτεραιότητα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πλέον αναγκασμένη να αντιμετωπίσει τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία, γεγονός που μας έκανε να επανεξετάσουμε την προσέγγισή μας στη διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ γενικά. Πιστεύουμε ότι είναι σαφές ότι η διαδικασία της διεύρυνσης είναι βασικά μια στρατηγική επιλογή, όχι μόνο μια τεχνική άσκηση. Ωστόσο, η περαιτέρω διεύρυνση πρέπει να ακολουθεί το θεμελιώδες όραμα της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, το οποίο βασίζεται στην αλληλεγγύη και στην πραγματική πρόοδο των υποψηφίων χωρών. Χρειάζονται γενναίες πολιτικές αποφάσεις.
Τα μηνύματά μας προς την περιοχή, την Ευρώπη και τον κόσμο είναι ξεκάθαρα. Πρώτον, η ΕΕ είναι αντικειμενικά μια πολύ καλή επιλογή για την περιοχή, αλλά εναπόκειται στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων να αποφασίσουν για το μέλλον τους. Δεύτερον, η Σλοβενία δεν έχει ιδιοτελή συμφέροντα στην περιοχή. Η πολιτική μας καθοδηγείται από την αλληλεγγύη με τις χώρες και τους λαούς των Δυτικών Βαλκανίων. Η Σλοβενία θέλει αυτό που θέλει ο λαός: σταθερότητα και ασφάλεια ως προϋπόθεση για την ευημερία και την οικονομική πρόοδο.
Οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που φιλοδοξούν να ενταχθούν στην ΕΕ μπορούν να βασίζονται στη Σλοβενία, τώρα και στο μέλλον.
Η Δρ Natasa Pirc Musar είναι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας της Σλοβενίας, ο Dr Robert Golob είναι ο πρωθυπουργός της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και η Tanja Fajon είναι η υπουργός Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Δημοκρατίας της Σλοβενίας.