Ενώ οι παγκόσμιες υποθέσεις γίνονται πιο περίπλοκες μέρα με τη μέρα, αφήνοντας έναν αντίκτυπο που επηρεάζει κάθε χώρα, εμφανίζονται πιεστικά ερωτήματα. Ένας από τους διαπρεπείς ακαδημαϊκούς στον τομέα των στρατηγικών σπουδών στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Robert Pfaltzgraff, έχει διδάξει στο Tufts για 50 χρόνια και είναι ομότιμος καθηγητής Διεθνών Σπουδών Ασφάλειας Shelby Cullom Davis. Αναγορεύτηκε επίσης επίτιμος καθηγητής στη Σχολή Διεθνών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου στις 3 Νοεμβρίου.

Σήμερα μιλάει στην Καθημερινή για τη μεταβαλλόμενη δυναμική του κόσμου που φαίνεται να βυθίζεται βαθύτερα στην κρίση λόγω στρατηγικών συγκρούσεων ενώ συσσωρεύονται χρηματοοικονομικά προβλήματα.

Στις ενδιάμεσες εκλογές των ΗΠΑ, το λεγόμενο «κόκκινο κύμα» δεν έχει υλοποιηθεί. Όμως, η χώρα συνεχίζει να διχάζεται έντονα, ενώ η οικονομία παραπαίει. Μπορεί μια υπερδύναμη που αμαυρώνεται σε εσωτερική σύγκρουση να συνεχίσει να εγγυάται την ασφάλεια της Δυτικής Συμμαχίας ή θα μπορούσαν να συγχωρεθούν οι σύμμαχοι που υποθέτουν ότι μια άλλη αιφνιδιαστική νίκη του Τραμπ που θα δημιουργούσε μεγάλη αβεβαιότητα είναι και πάλι στη γωνία;

Σίγουρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν βαθιές εσωτερικές πολιτικές διαιρέσεις και πολωμένο εκλογικό σώμα, όπως είδαμε στα αποτελέσματα των ενδιάμεσων εκλογών. Ωστόσο, σε βασικά ζητήματα εξωτερικής πολιτικής υπάρχει δικομματική συναίνεση, ιδίως όσον αφορά την υποστήριξη προς την Ουκρανία και την Ταϊβάν, αλλά φυσικά όχι όλα τα ζητήματα, όπως η πολιτική του Ιράν. Αλλά οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικάνοι συμφωνούν ότι η Κίνα και η Ρωσία, με αυτή τη σειρά, εμφανίζονται ως προκλήσεις και απειλές για την ασφάλεια του 21ου αιώνα. Η συμφωνία μεταξύ των πολιτικών κομμάτων σχετικά με τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής συχνά συγκαλύπτεται από τις εσωτερικές συγκρούσεις της εποχής. Υπάρχει επίσης ευρέως διαδεδομένη δικομματική συμφωνία ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να βασίζονται σε συμμάχους για να κάνουν περισσότερα για τη δική τους και την κοινή άμυνα του ΝΑΤΟ. Για το λόγο αυτό, οι ηρωικές αμυντικές προσπάθειες της Ουκρανίας έχουν απήχηση στις Ηνωμένες Πολιτείες. Όσον αφορά τον πρώην πρόεδρο Τραμπ, είναι ικανός για εκπλήξεις, όπως προτείνετε, αλλά επανέλαβε τη μακροχρόνια ανησυχία των ΗΠΑ για την ανάγκη μεγαλύτερου επιμερισμού του αμυντικού βάρους από τους συμμάχους. Προειδοποίησε επίσης τα μέλη του ΝΑΤΟ όπως η Γερμανία ότι θα πρέπει να μειώσουν την ενεργειακή τους ανεξαρτησία στη Ρωσία αρκετά χρόνια πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι στην πραγματικότητα ένας πόλεμος αντιπροσώπων μεταξύ της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Συμμερίζεστε αυτό το συμπέρασμα; Υπάρχει διέξοδος ή είναι η Ρωσία μια σοβαρή απειλή για την Ευρώπη που πρέπει να ηττηθεί, όπως πιστεύουν η Πολωνία και άλλες πρώην ανατολικές χώρες; Υπάρχει συμβιβασμός αποδεκτός από όλες τις πλευρές ή, καθώς η Ρωσία πιθανώς δεν μπορεί να δεχτεί μια ολοκληρωτική ήττα σε μια χώρα που θεωρείται ιστορικά ζωτικής σημασίας για την ασφάλειά της, αυξάνεται μέρα με τη μέρα η πιθανότητα μιας πυρηνικής κλιμάκωσης;

Ο πόλεμος στην Ουκρανία παρείχε τραγικές αποδείξεις ότι η σύγκρουση των Μεγάλων Δυνάμεων είναι ακόμα δυνατή στην Ευρώπη. Ωστόσο, ο Πούτιν υπολόγισε κατάφωρα την αποφασιστικότητα του ουκρανικού λαού να αντισταθεί στη ρωσική επιθετικότητα καθώς και τη βούληση του ΝΑΤΟ και των Ηνωμένων Πολιτειών να στηρίξουν την Ουκρανία μετά την κατάρρευση της αμερικανικής πολιτικής και την άτακτη υποχώρηση από το Αφγανιστάν. Η Ουκρανία είναι καταστροφή για τον Πούτιν. Έχει ωθήσει τη Φινλανδία και τη Σουηδία στο ΝΑΤΟ και έδειξε τις στρατιωτικές αδυναμίες της Ρωσίας με επαναλαμβανόμενες ήττες στην Ουκρανία. Τα ρωσικά καθεστώτα, συμπεριλαμβανομένης της τσαρικής Ρωσίας και της Σοβιετικής Ένωσης, κατέρρευσαν μπροστά στις διεθνείς αποτυχίες. Μένει να δούμε τι θα γίνει φυσικά με τη Ρωσία του Πούτιν. Το απόλυτο όργανο του Πούτιν είναι τα πυρηνικά όπλα, αλλά μια τέτοια κλιμάκωση μπορεί να αποφέρει μεγαλύτερους κινδύνους και κινδύνους για τη Ρωσία που αντιμετωπίζει μια ανυποχώρητη ουκρανική αντίσταση και μια τεράστια ποικιλία κλιμακωτικών και αντίποινων επιλογών που είναι διαθέσιμες στο ΝΑΤΟ και τη διεθνή κοινότητα.

Οι συνέπειες του πολέμου γίνονται αισθητές σε όλο τον κόσμο όσον αφορά τον αυξημένο πληθωρισμό, την κρίση κόστους ζωής, την ύφεση και τις προβλεπόμενες αυξήσεις της ανεργίας καθώς και την αυξημένη χρηματοπιστωτική αστάθεια σε οικονομίες που είναι υπερφορτωμένες με χρέος (όπως έδειξε πρόσφατα το Ηνωμένο Βασίλειο). Για να μην αναφέρουμε την άνοδο της ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Υπάρχει ελπίδα για ένα καλύτερο, πιο ειρηνικό μέλλον όταν όλα τα σημάδια δείχνουν προς περισσότερη αναστάτωση παρά λιγότερο;

Ο πόλεμος στην Ουκρανία επιτάχυνε τις οικονομικές δυνάμεις που ήδη εργάζονται σε όλο τον κόσμο, ως αποτέλεσμα της πανδημίας Covid-19. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, ο Covid-19 είχε καταστροφικές επιπτώσεις στην παραγωγικότητα, με μεγάλο μέρος της οικονομίας να αναγκαστεί να κλείσει. Αυτό συνοδεύτηκε από τεράστιες εισροές ρευστότητας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, πυροδοτώντας τον αυξανόμενο πληθωρισμό. Τα καθυστερημένα αποτελέσματα αυτής της ένεσης χρημάτων θα γίνουν αισθητά για κάποιο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, η άνοδος των τιμών της ενέργειας είναι αποτέλεσμα όχι μόνο των περιορισμών εφοδιασμού από τον πόλεμο της Ουκρανίας, αλλά και των συνειδητών πολιτικών επιλογών στις Ηνωμένες Πολιτείες για τον περιορισμό και την αποθάρρυνση της κατασκευής γεωτρήσεων και διυλιστηρίων και νέων αγωγών. Τα προϊόντα πετρελαίου παραμένουν σημαντικά στα λιπάσματα για τη γεωργία και τα καύσιμα για τις αλυσίδες εφοδιασμού, για να αναφέρουμε μόνο τα πιο προφανή παραδείγματα των πληθωριστικών επιπτώσεων της αύξησης των τιμών των ορυκτών καυσίμων. Οι αρνητικές τάσεις που αναφέρετε θα υποχωρήσουν, εάν και εφόσον υποχωρήσουν οι παράγοντες που τις συμβάλλουν.

Τα τελευταία 30 χρόνια η Δύση έχει αναθέσει σε εξωτερικούς συνεργάτες την παραγωγή εντάσεως εργασίας στην Κίνα, αλλά κατέληξε όχι μόνο σε αυξημένη κοινωνική αστάθεια και συμπίεση των χαμηλών και κατώτερων μεσαίων στρωμάτων – ένα φαινόμενο που βοήθησε στη δημιουργία του κινήματος Τραμπ – αλλά και σε μια ενθαρρυντική Κίνα. αλλά έτοιμοι να ενισχύσουν τον έλεγχο του Χονγκ Κινγκ, να αμφισβητήσουν τις ΗΠΑ έναντι της Ταϊβάν και ακόμη και στα πρόθυρα να ξεπεράσουν τις ΗΠΑ σε βασικές τεχνολογίες. Πρέπει να προλάβουμε την εκβιομηχάνιση της Δύσης;

Η δικομματική συναίνεση εξωτερικής πολιτικής στην οποία ανέφερα παραπάνω επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στην Κίνα. Υπάρχει ευρέως διαδεδομένη ανησυχία ότι η Κίνα βρίσκεται σε έναν δρόμο να ξεπεράσει τις Ηνωμένες Πολιτείες τόσο στρατιωτικά όσο και οικονομικά. Περιγράψατε με ακρίβεια το αντιληπτό κόστος που προέκυψε για την εξωτερική ανάθεση της παραγωγής εντάσεως εργασίας στην Κίνα και τις πολιτικές και κοινωνικές επιπτώσεις της στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το αποτέλεσμα αυτής της αντίδρασης είναι η αυξανόμενη ώθηση προς την «αναβάθμιση» ή την επαναφορά της μεταποίησης στις Ηνωμένες Πολιτείες για τη μείωση της εξάρτησης από την Κίνα σε ένα φάσμα βιομηχανιών, από φαρμακευτικά προϊόντα έως ορυκτά σπάνιων γαιών που χρησιμοποιούνται στην υψηλή τεχνολογία. Βρισκόμαστε σε έναν αγώνα υψηλής τεχνολογίας με την Κίνα για την κυριαρχία της τεχνητής νοημοσύνης, τόσο με πολιτικές όσο και στρατιωτικές εφαρμογές σε αυτόν και σε άλλους τεχνολογικούς τομείς. Αυτό δείχνει προς την «αποπαγκοσμιοποίηση».

Είναι πολύ νωρίς για να κηρύξουμε τον θάνατο της παγκοσμιοποίησης ή ο κόσμος είναι ήδη πολύ κατακερματισμένος και γεμάτος ανταγωνισμό για να συνεχίσουμε να προσποιούμαστε ότι είμαστε ακόμα στα 00s;

Ένας υψηλός βαθμός παγκοσμιοποίησης είναι εδώ για να μείνει. Οι τεχνολογίες μόλις αναπτυχθούν θα εξαπλωθούν γρήγορα διεθνώς. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, συσκευές τεχνητής νοημοσύνης για μεγαλύτερη ασφάλεια του οδηγού και τεχνολογίες για ηλεκτρικά οχήματα, για τα οποία υπάρχει παγκόσμια αγορά και παγκόσμια βιομηχανία. Θα δούμε τον κατακερματισμό παράλληλα με την παγκοσμιοποίηση.