Το Πεκίνο επέβαλε πρόστιμο σε κινεζικό στούντιο κωμωδίας περίπου 2 εκατομμυρίων δολαρίων την Τετάρτη για ένα αστείο που συνέκρινε τον στρατό της Κίνας με αδέσποτα σκυλιά, μια υπενθύμιση των ολοένα στενών ορίων έκφρασης υπό τον ηγέτη της χώρας, Σι Τζινπίνγκ.

Το Δημοτικό Γραφείο Πολιτισμού και Τουρισμού του Πεκίνου κατηγόρησε έναν δημοφιλή κωμικό, τον Li Haoshi, ο οποίος απασχολείται στο στούντιο, ότι «προσέβαλε σοβαρά» τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό, τον στρατό της Κίνας, κατά τη διάρκεια δύο ζωντανών εμφανίσεων στο Πεκίνο το Σάββατο. Η αρχή είπε ότι το αστείο του είχε «άδοξο κοινωνικό αντίκτυπο».

«Δεν θα επιτρέψουμε σε καμία εταιρεία ή άτομο να συκοφαντεί άσκοπα την ένδοξη εικόνα του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού», αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Η αρχή είπε επίσης ότι ανέστειλε επ’ αόριστον όλες τις παραστάσεις στο Πεκίνο που φιλοξενούσε το στούντιο, Xiaoguo Culture Media με έδρα τη Σαγκάη. Το γραφείο κατέσχεσε επίσης περίπου 180.000 δολάρια από όσα αξιωματούχοι περιέγραψαν ως παράνομο εισόδημα που αποκαλύφθηκε κατά τη διάρκεια της έρευνας, η οποία ξεκίνησε τη Δευτέρα. Οι αξιωματούχοι στη Σαγκάη ακολούθησαν το παράδειγμά τους, ανέστειλαν όλες τις παραστάσεις του Xiaoguo εκεί και διέταξαν την εταιρεία να «αναλογιστεί σε βάθος» τα διδάγματα από το περιστατικό, σύμφωνα με κυβερνητικό λογαριασμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Η έρευνα ξεκίνησε μετά τη δημοσίευση μιας ηχογράφησης του αστείου του Λι στα social media. Σε αυτό, ο Λι περιέγραφε μια σκηνή στην οποία τα δύο υιοθετημένα αδέσποτα σκυλιά του κυνηγούσαν έναν σκίουρο. Η αγριότητα της καταδίωξης των σκύλων, είπε, του θύμισε ένα γνωστό κινεζικό στρατιωτικό σύνθημα για την αρετή και το θράσος: «Διατηρήστε υποδειγματική συμπεριφορά, αγωνιστείτε για να νικήσετε».

Ο Σι είχε χρησιμοποιήσει το σύνθημα σε μια πολιτική συνάντηση με μια στρατιωτική αντιπροσωπεία το 2013, λίγο μετά την άνοδό του στην εξουσία, και έκτοτε η φράση έγινε δημοφιλής.

Το αστείο διαδόθηκε ευρέως στα κινεζικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αφού οι επικριτές, ιδιαίτερα οι εθνικιστές σχολιαστές, υποστήριξαν ότι ο κωμικός είχε κοροϊδέψει μια σοβαρή ομιλία που είχε εκφωνήσει ο Σι. Άλλοι είπαν ότι τα λόγια του Λι είχαν αφαιρεθεί από το πλαίσιο.

Η αυστηρή ποινή επέφερε ένα βαρύ πλήγμα στην εκκολαπτόμενη σκηνή standup κωμωδίας της Κίνας, αναδεικνύοντας τους κωμικούς που περπατούν στην Κίνα, όπου τα όρια του λόγου στενεύουν συνεχώς. Οι αξιωματούχοι στην Κίνα συχνά αναμένουν ότι οι ταινίες και τα έργα τέχνης θα έχουν θετικό ηθικό αντίκτυπο στην κοινωνία, μια άποψη που χρονολογείται από την εποχή του Μάο Τσε Τουνγκ και τον ρόλο της τέχνης ως μέσου της πολιτικής. Η αρχή του Πεκίνου, ανακοινώνοντας την τιμωρία κατά του Xiaoguo, προέτρεψε τους καλλιτέχνες και τους συγγραφείς να έχουν «σωστή δημιουργική σκέψη» και «να παρέχουν υγιή πνευματική τροφή στους ανθρώπους».

Τα τελευταία χρόνια, ο Σι έχει εντείνει τους ελέγχους στην ομιλία που αμφισβητεί τις αφηγήσεις του κόμματος γύρω από την πολιτική και την κινεζική ιστορία.

Πέρυσι, ο Luo Changping, ένας επιχειρηματίας και πρώην δημοσιογράφος ερευνητής στην Κίνα, καταδικάστηκε σε φυλάκιση επτά μηνών αφού αμφισβήτησε τον ρόλο της Κίνας στον πόλεμο της Κορέας. Ο Λούο κατηγορήθηκε βάσει ενός νέου ποινικού κώδικα που καθιστά έγκλημα τη δυσφήμιση πολιτικών μαρτύρων.

Πρόσφατα, εκτός από τις παραδοσιακές κινεζικές μορφές κωμωδίας, η δυτική ποικιλία standup έχει γίνει πιο δημοφιλής σε μητροπολιτικές πόλεις όπως η Σαγκάη και το Πεκίνο. Η μορφή τέχνης έφτασε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος λόγω, εν μέρει, της επιτυχίας του Rock and Roast, ενός διαγωνισμού standup που προσέλκυσε εκατομμύρια θαυμαστές κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν τα lockdown περιόρισαν πολλούς Κινέζους στο σπίτι τους. Το σόου, που διευθύνεται από τον Xiaoguo, μετέτρεψε τον Li, ο οποίος ακούει στο καλλιτεχνικό όνομα “House”, σε αστέρι.

«Υπάρχει μια εγγενής ένταση μεταξύ της standup comedy ως είδος και του έντονα λογοκριμένου πολιτιστικού τομέα στην Κίνα», δήλωσε ο Sheng Zou, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Baptist του Χονγκ Κονγκ που ειδικεύεται στη λαϊκή κουλτούρα στην Κίνα.

Η κωμωδία ευδοκιμεί σε μέρη όπου οι κωμικοί μπορούν να σατιρίζουν ή να σχολιάζουν πολιτικά ή ιδεολογικά τροπάρια. Αλλά στην Κίνα, ο Ζου είπε, «έχετε ένα πολύ περιορισμένο σύνολο επιλογών για το είδος του υλικού που μπορείτε να αντλήσετε».

Ο Li τέθηκε σε επ’ αόριστον αναστολή από τον Xiaoguo αμέσως μετά την παράσταση, σύμφωνα με δήλωση της εταιρείας κωμωδίας τη Δευτέρα. Σε παλαιότερη ανάρτηση στο Weibo, ο κωμικός είπε ότι νιώθει «βαθιά ντροπή και μετανιωμένος», χαρακτηρίζοντας τη σύγκριση του «πολύ ακατάλληλη».

Δεν ήταν δυνατή η άμεση επικοινωνία με τον Λι και τον Xiaoguo για σχόλια.

Στα κινεζικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι αντιδράσεις για το πρόστιμο ποικίλλουν, με ορισμένους σχολιαστές να λένε ότι ήταν πολύ αυστηρό. Ένα ευρέως κοινοποιημένο σχόλιο επεσήμανε ότι σε μια εταιρεία που είχε παράσχει πλαστά αποτελέσματα δοκιμών PCR επιβλήθηκε πρόστιμο όχι μεγαλύτερο από 11.000 $.

Όμως, μια ισχυρή χορωδία υποστήριξης για την τιμωρία του Λι κατέστησε σαφές ότι τα λόγια του είχαν προσβάλει μια πολύ ευρύτερη ομάδα από την κινεζική επίσημη.

«Αυτό που αξίζει την προσοχή μας σε αυτό το περιστατικό είναι ότι όχι μόνο εξόργισε τους λογοκριτές αλλά και αναστάτωσε πολλούς πατριώτες», είπε ο Ζου. «Περιπτώσεις όπως αυτό το πρόστιμο είναι εκεί όπου συναντώνται το ευρύ κοινό και οι υποστηριζόμενες από το κράτος σκέλη του εθνικισμού».

Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στους New York Times.