Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στην εντατική και η πρόγνωση για την αριστερή αντιπολίτευση δεν είναι καλή. Θα υποστεί αργό θάνατο ή θα αναρρώσει και θα έχει μια δεύτερη ευκαιρία; Υπάρχει θεραπεία και, αν ναι, θα λειτουργήσει για τον συγκεκριμένο ασθενή υπό αυτές τις συγκεκριμένες συνθήκες;
Το πρώτο χτύπημα ήρθε από ψηφοφόρους που ήταν δυσαρεστημένοι με το πώς κυβερνούσε. ο τραυματισμός έγινε μεγαλύτερος μόνο λόγω της αδυναμίας του να λειτουργήσει ως αποτελεσματική αντιπολίτευση και έγινε τρομερός με το ασαφές προεκλογικό του μήνυμα.
Η πτώση της κατά 15 μονάδες από το 35% το 2015 στο 20% την περασμένη Κυριακή είναι τεράστια, αν και όχι πρωτόγνωρη στην ελληνική πολιτική σκηνή. Τα δύο άλλα μεγάλα και ιστορικά κόμματα έχουν τιμωρηθεί με παρόμοιο τρόπο τα τελευταία χρόνια: το ΠΑΣΟΚ, το οποίο έπεσε από 44% το 2009 σε κάτω από το 5% το 2015, και η Νέα Δημοκρατία, που είδε την υποστήριξη να πέφτει από 45% το 2004 υπό τον Κώστα Καραμανλή σε 18% το 2012 επί Αντώνη Σαμαρά.
Η κατάρρευση και των τριών κομμάτων επιταχύνθηκε από την οικονομική κρίση και τα μέτρα λιτότητας που έφερε, με το ΠΑΣΟΚ να δέχεται το μεγαλύτερο πλήγμα.
Η ΝΔ έδειξε ρεζίλι. Αντιμέτωπη με την καταστροφή, ενεργοποίησε όλα τα αντανακλαστικά της, άλλαξε τακτική, συγκέντρωσε υποστήριξη και επανέφερε στελέχη-κλειδιά που ενίσχυσαν το κόμμα τόσο πρακτικά όσο και συμβολικά. Μέχρι το 2019 είχε ανακάμψει πλήρως και επέστρεψε στα «κανονικά» επίπεδα υποστήριξης, περίπου στο 40%.
Η πτώση του ΠΑΣΟΚ ήταν διαφορετική. Από το 2010 και μέχρι τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ – χρησιμοποιώντας ένα αφήγημα εντελώς άσχετο με την πραγματικότητα – προσέλκυσε και παραπλάνησε πολλούς ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, μετέτρεψε την απογοήτευσή τους σε αγανάκτηση και κυνήγησε το πρώην κόμμα τους. Πληρώνει για αυτή τη μοχθηρία τώρα.
Σε αντίθεση με τη ΝΔ, που παραμένει σταθερά ο μόνος υπέρμαχος της κεντροδεξιάς που απευθύνεται σε όλο το φάσμα από τη λαϊκιστική δεξιά έως το φιλελεύθερο κέντρο, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ κυνηγούν τους ίδιους ψηφοφόρους, λίγο-πολύ, και βρίσκονται σε ένα πορεία σύγκρουσης.
Το ερώτημα για τα δύο λεγόμενα προοδευτικά κόμματα –και κατ’ επέκταση για τη χώρα– είναι ποιο θα μεταφέρει ένα σύγχρονο και ρεαλιστικό μήνυμα που πείθει τους ψηφοφόρους ότι είναι έτοιμο να χτίσει αντί να κατεδαφίσει.
Στις παρούσες συνθήκες, όπου οι ισορροπίες έχουν ανατραπεί από την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ και την άνοδο του ΠΑΣΟΚ, η ανάκαμψη του πρώτου φαίνεται απίθανη. Φαίνεται ότι ούτε το σημαντικό χάρισμα του Αλέξη Τσίπρα ούτε η εκμετάλλευσή του από πιο σοβαρά και ικανά στελέχη που απευθύνονται σε ένα ευρύτερο τμήμα της κοινωνίας, δεν θα είναι αρκετά για να σταματήσουν την αιμορραγία, να αντιστρέψουν την πρόγνωση και να πείσουν τους ψηφοφόρους ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αξίζει μια δεύτερη ευκαιρία. – όχι για να κυβερνήσει, αλλά για να προσφέρει μια πιο αποτελεσματική αντιπολίτευση.